Hoe houden organellen hersencellen gezond?
Neurowetenschapper Josse Poppinga onderzocht hoe de kleine structuren binnen neuronen (oftewel organellen) met elk een eigen functie werken in verschillende delen van de zenuwcel, zowel onder normale omstandigheden als bij ziekte. Zijn onderzoek leveren fundamentele inzichten op de reactie van cellen in normale omstandigheden en wanneer bijv. het eiwit tau zich ophoopt bij ziekte. Deze kennis is belangrijk voor het toekomstige onderzoek naar nieuwe behandelingen voor hersenziektes zoals Alzheimer en andere vormen van dementie. Door te achterhalen welke celonderdelen als eerste beschadigd raken, kunnen medicijnen gerichter ontwikkeld worden om deze kwetsbare processen te beschermen.
Uit het onderzoek van Poppinga komt naar voren hoe belangrijk goed functionerende organellen zijn voor het welzijn van hersencellen. Wanneer een hersencel ziekt wordt, blijkt dat niet alle delen van een neuron even kwetsbaar zijn. In het bijzonder blijken de uitlopers die signalen ontvangen (dendrieten), gevoelig voor schade door storingen in mitochondriën, die energie leveren. Bovendien blijkt dat andere organellen in de dendrieten, zoals endosomen, ook verstoord raken door ophoping van ziekmakend tau-eiwit.
Poppinga richt zich specifiek op tauopathieë. Dit zijn aandoeningen waarbij het eiwit tau verkeerd vouwt en schade veroorzaakt in hersencellen. Bekende voorbeelden van tauopathieën zijn Alzheimer en Frontotemporale dementie (FTD). Er bestaan nog steeds geen effectieve behandelingen voor deze neurodegeneratieve ziekten, mede doordat er nog onvoldoende kennis is hoe en waarom specifieke celonderdelen in neuronen falen bij ziekte.
Een concreet toekomstperspectief is bijvoorbeeld het ontwikkelen van therapieën die gericht zijn op het ondersteunen van mitochondriën in neuronen, om zo vroegtijdige schade aan hersencellen te vertragen of zelfs te voorkomen.
Meer informatie over het proefschrift
