Niet alle bodemdieren reageren op dezelfde manier op bestrijdingsmiddelen. Dit blijkt uit het onderzoek van milieutoxicoloog Saul Fernandes naar mogelijkheden om de effecten van bestrijdingsmiddelen te voorspellen over verschillende niveaus van biologische organisatie. De inzichten van het onderzoek dragen bij aan verbetering van de risicobeoordeling van bestrijdingsmiddelen en bescherming van bodemecosystemen.
Micro-arthropoden
Fernandes onderzocht de effecten van bestrijdingsmiddelen op micro-arthropoden (geleedpotigen) in de bodem, met name op de groep van springstaarten. Deze kleine, insect-achtige dieren spelen een belangrijke rol in de gezondheid van de bodem. Hij ontdekte dat sommige soorten springstaarten toleranter zijn, wat betekent dat ze kunnen overleven en zich kunnen voortplanten, zelfs wanneer ze aan bestrijdingsmiddelen worden blootgesteld. Andere soorten zijn veel gevoeliger en worden zelfs al bij lage concentraties negatief beïnvloed. Dit verschil in tolerantie kan worden gekoppeld aan de specifieke kenmerken en leefgewoonten van elke soort, zoals waar ze zich in de bodem bevinden. Bijvoorbeeld, sommige soorten kunnen meer blootgesteld worden aan bepaalde typen bestrijdingsmiddelen, afhankelijk van hun locatie in de bodem, terwijl andere soorten minder blootgesteld worden omdat ze dieper in de bodem leven.
Effecten vanuit breder perspectief
Deze studie is belangrijk omdat de huidige testmethoden voor het bepalen van effecten van bestrijdingsmiddelen voornamelijk beperkt zijn tot slechts één springstaart-soort en worden uitgevoerd onder sterk gecontroleerde omstandigheden, die de realiteit van de veldsituatie niet goed weergeven. Een belangrijk onderdeel van het onderzoek was dan ook het begrijpen van hoe deze effecten variëren over verschillende schalen—van individuele reacties in het laboratorium tot effecten op hele levensgemeenschappen in het veld. Door deze effecten vanuit een breder perspectief te bekijken, wilde Fernandes bijdragen aan verbetering van de risicobeoordeling van bestrijdingsmiddelen en bescherming van bodemecosystemen. Boeren, beleidsmakers en ecotoxicologen kunnen de resultaten van dit onderzoek gebruiken om beter te begrijpen hoe bestrijdingsmiddelen het bodemleven beïnvloeden, wat leidt tot beter geïnformeerde beslissingen over het gebruik ervan.
Combinatie van laboratoriumexperimenten en veldonderzoek
In het laboratorium stelde Fernandes springstaarten bloot aan bestrijdingsmiddelen om effecten op hun overleving en voorplanting vast te stellen. Op die manier kon hij hun gevoeligheid voor bestrijdingsmiddelen vaststellen op het moleculair en individuele niveau. Om de werkelijke omstandigheden te simuleren, gebruikte hij modelecosystemen waarin meerdere soorten tegelijk werden blootgesteld, om zo de effecten in een complexere bodemomgeving te bestuderen. Ten slotte testte hij mengsels van bestrijdingsmiddelen in het veld om hun impact op springstaarten en mijten in de bodem te bepalen onder realistische omstandigheden.
Meer informatie over het proefschrift
