Gliose: Een mogelijke oorzaak van de achteruitgang bij Alzheimer?
Hersenwetenschapper Mandy Kater onderzocht mogelijke oorzaken van achteruitgang bij de ziekte van Alzheimer. In recent onderzoek toont ze de rol van “gliose” aan en biedt ze belangrijke inzichten die eerdere studies nog niet lieten zien. Deze hebben betrekking op de pathologie bij de ziekte van Alzheimer, een vorm van dementie. Haar bevindingen benadrukken de relevantie van het ontwikkelen van medicijnen die microglia- en astrocyt-reactiviteit afremmen in de vroege stadia van Alzheimer om deze aandoening in de toekomst te kunnen voorkomen.
Kater: “Ik toon de relatie aan tussen zowel microglia- als astrocyt-reactiviteit en geheugenproblemen bij Alzheimer in mijn onderzoek. Bovendien ontdekte ik dat, in een gezonde situatie, de astrocyten een fysiek contact maken met de synapsen (het onderdeel tussen hersencellen waar informatieoverdracht plaatsvindt) op het moment dat geheugen wordt aangemaakt. Bij de ziekte van Alzheimer zagen we dat deze fysieke interactie beperkt is op het moment van geheugenverwerking. Interessant is dat we dit ook in een andere aandoening konden aantonen, namelijk de ziekte Megalencefale leukoencefalopathie met subcorticale cysten (MLC) wat benadrukt dat een gezonde astrocyte-synapse interactie van belang is bij de vorming van geheugen.”
Gliose in relatie tot cognitieve beperkingen
Het brein bestaat uit verschillende cellen, zoals de neuronen (voor informatieoverdracht), microglia (immuunsysteem) en astocyten (ondersteunend aan neuronen). Astrocyten en microglia kunnen reageren op schade, wat ook wel “reactivatie” of “gliose” wordt genoemd.
Kater onderzocht de vroege stadia van Alzheimer, meer specifiek het causale verband tussen gliose en cognitieve beperkingen. Daarnaast onderzocht ze de fysieke interactie tussen astrocyten en synapsen (het deel waar informatieoverdracht plaatsvindt tussen neuronen), om de rol ervan in cognitie bij zowel Alzheimer als de ziekte Megaencefale Leukoencefalopathie met subcorticale cysten (MLC) te bestuderen. MLC is een erfelijke ziekte veroorzaakt door een afwijking in een gen.
Hersengezondheid
In haar onderzoek gebruikte Kater muismodellen om Alzheimer en MLC te modelleren. Met een combinatie van vier onderzoekcomponenten stelde ze de gezondheid van de hersenen vast:
- Gedragsonderzoek om het geheugen te testen.
- Bestuderen hersenweefsel met behulp van (elektronen)microscopie.
- Labonderzoek via verschillende methoden om eiwitten aan te tonen in het brein.
- Verschillende technieken om de activiteit van de hersencellen te beoordelen.
Meer over het proefschrift