Langdurige inactiviteit veroorzaakt snelle spierafbraak en metabolische achteruitgang
Onderzoek van bewegingswetenschapper Moritz Eggelbusch van de Vrije Universiteit Amsterdam laat zien hoe fysieke inactiviteit, zoals langdurig bedrust tijdens ziekenhuisopname of microzwaartekracht in de ruimte, leidt tot snelle spierafbraak en metabolische achteruitgang. Zijn onderzoek toont aan dat slechts zes dagen inactiviteit al insulineresistentie kan veroorzaken en op langere termijn ontstekingen in spierweefsel, wat de weg vrijmaakt voor chronische ziekten zoals diabetes.
“Mijn onderzoek richtte zich op het begrijpen van hoe fysieke inactiviteit en systemische ontsteking de spiermassa en stofwisseling van skeletspieren beïnvloeden, met relevantie voor klinische en extreme omstandigheden zoals ziekenhuisopname, langdurige bedrust en ruimtevluchten,” legt bewegingswetenschapper Moritz Eggelbusch uit. Skeletspieren maken ongeveer 40% van het lichaamsgewicht uit bij een gezond persoon en zijn essentieel voor de metabolische gezondheid en fysieke functie. “Inactiviteit, zelfs al na een paar dagen, kan leiden tot snelle spierafbraak en metabolische achteruitgang, wat het risico op chronische ziekten zoals obesitas, diabetes en hart- en vaatziekten verhoogt.”
Het onderzoek van Eggelbusch toont aan dat fysieke inactiviteit, zoals tijdens langdurige ziekenhuisopnames met bedrust, leidt tot een snelle afname van spiermassa en ophoping van vetten en suikers in spierweefsel. Eggelbusch: “Opmerkelijk is dat al na zes dagen bedrust vroege tekenen van insulineresistentie, een voorloper van diabetes, zichtbaar zijn. Dit onderstreept hoe inactiviteit door ziekenhuisopname de gezondheid aanzienlijk kan beïnvloeden en kan bijdragen aan stofwisselingsproblemen zoals diabetes.” Zijn bevindingen laten zien dat dit proces niet alleen gepaard gaat met spierverlies, maar ook ontstekingen en veranderingen in spiercellen veroorzaakt, waardoor spieren moeilijker herstellen en voedingsstoffen effectief kunnen gebruiken. “We hebben een specifiek ontstekingsgerelateerd mechanisme geïdentificeerd dat bijdraagt aan deze spierafbraak en hebben een veelbelovende therapeutische aanpak getest om dit te verminderen, wat de weg vrijmaakt voor nieuwe therapieën.”
De implicaties van Eggelbuschs onderzoek zijn zeer relevant voor zorgstrategieën die gericht zijn op het behoud van spiermassa en metabole gezondheid bij ouderen en ernstig zieke patiënten. “Bijvoorbeeld strategieën die voorkomen dat ongezonde vetten zich ophopen in spieren tijdens fysieke inactiviteit, kunnen helpen om spierachteruitgang te beperken.” Het onderzoek liet zien dat hoewel vetophoping in spieren samenvalt met metabolische achteruitgang, extra vetopslag na verloop van tijd geen verdere invloed had op de insulinegevoeligheid, wat conventionele opvattingen over de ontwikkeling van type 2 diabetes mellitus uitdaagt.
Om de effecten van fysieke inactiviteit op de spiergezondheid te onderzoeken, gebruikte Eggelbusch een mix van methoden en experimenten. Een daarvan was een bedruststudie bij het Duitse Lucht- en Ruimtevaartcentrum in Keulen, Duitsland, in samenwerking met de Europese Ruimtevaartorganisatie (ESA) en NASA. “In deze studie verbleven 24 gezonde vrijwilligers 60 dagen in bed, waarbij ze alle activiteiten, waaronder eten en ontspanning, liggend uitvoerden om de effecten van extreme fysieke inactiviteit op skeletspieren na te bootsen.”
Meer informatie over het proefschrift