Beperkte aandacht beleggers beïnvloedt prijsvorming
Menselijke beperkingen van beleggers, en dan met name beperkte aandacht, hebben een aanzienlijke invloed op de bewegingen van aandelen, obligaties en andere financiële activa. Dit blijkt uit onderzoek van econoom Ralph Verhoeks van de Vrije Universiteit Amsterdam en De Nederlandsche Bank. “We zijn geneigd om ons te focussen op bepaalde informatie en andere te negeren.”
Traditioneel ging de financiële wetenschap meestal uit van het neoklassieke mensbeeld, waarin wordt aangenomen dat mensen rationeel handelen en dat alle beschikbare informatie onmiddellijk wordt weerspiegeld in koersen. Verhoeks: “In tegenstelling tot de neoklassieke aanpak, erkent de behavioral finance stroming dat mensen niet altijd puur rationeel handelen. Ook psychologen laten al heel lang zien dat mensen beïnvloed worden door denkfouten en vooroordelen bij hun besluitvorming. Dat is echter moeilijk te vatten in modellen, en dat verklaart waarom economen hier lange tijd terughoudend mee omgingen.”
Onmogelijk alle informatie mee te nemen
Verhoeks onderzocht de impact van beperkte menselijke aandacht op de prijsvorming op financiële markten. De marktprijzen weerspiegelen niet altijd onmiddellijk alle nieuwe informatie over bijvoorbeeld bedrijven of de economie als gevolg van deze beperkte aandacht. “We leven in een informatiemaatschappij, waarbij we onmogelijk alle informatie die op ons afkomt kunnen verwerken. Dat geldt ook voor beleggers. Waar we aandacht aan besteden vormt een belangrijk filter. Vaak wordt aan deze stap voorbij gegaan, maar nieuwe informatie kan alleen zijn weg vinden in prijzen als er aandacht aan wordt besteed. Als bepaalde informatie door beleggers wordt genegeerd of pas later wordt opgemerkt, dan wordt niet alle beschikbare informatie verwerkt in de koersen.
Vertraging voor financiële markten
Dat vormt een belangrijke reden waarom prijzen kunnen afwijken van de onderliggende waarde. Een voorbeeld hiervan is wanneer veel bedrijven tegelijkertijd hun kwartaalcijfers bekendmaken, de aandelenkoersen minder snel en sterk reageren op het nieuws over de winst. Er komt op dat moment gewoon te veel informatie beschikbaar. Als prijzen niet alle beschikbare informatie weerspiegelen, of als dit met vertraging gebeurt, heeft dit uiteraard gevolgen voor de prijzen van activa en de efficiëntie van financiële markten,” zo legt Verhoeks uit.
Met de bevindingen uit Verhoeks' onderzoek kunnen we financiële markten beter begrijpen en de rol van menselijke aandacht bij de totstandkoming van prijzen van aandelen, obligaties, valuta en andere activa nauwkeuriger waarderen: “We wisten wel dat de menselijke aandacht beperkt is, maar de kennis over de gevolgen voor prijsvorming was beperkt. Mijn onderzoek legt belangrijke mechanismen bloot hoe het doorwerkt op de dynamiek van financiële markten.”
Meer informatie over het proefschrift