Onderwijs Onderzoek Actueel Over de VU EN
Login als
Studiekiezer Student Medewerker
Bachelor Master VU for Professionals
HOVO Amsterdam VU-NT2 VU Amsterdam Summer School Honoursprogramma Universitaire lerarenopleiding
Promoveren aan de VU Uitgelicht onderzoek Prijzen en onderscheidingen
Onderzoeksinstituten Onze wetenschappers Research Impact Support Portal Impact maken
Nieuws Agenda Verbinding maakt verschil
Israël en Palestijnse gebieden Cultuur op de campus
Praktische informatie VU en innovatiedistrict Zuidas Missie en Kernwaarden
Organisatie Samenwerking Alumni Universiteitsbibliotheek Werken bij de VU
Sorry! The information you are looking for is only available in Dutch.
Deze opleiding is opgeslagen in Mijn Studiekeuze.
Er is iets fout gegaan bij het uitvoeren van het verzoek.
Er is iets fout gegaan bij het uitvoeren van het verzoek.

Promotie H. van Beest 2 november 2023 09:45 - 11:15

Delen
Keep your eyes on the prize

Het brein houdt voorgenomen doel voor ogen dankzij onderlinge communicatie hersendelen

Elke dag zijn we bezig onze voor ogen gestelde doelen te bereiken. Dit lijkt heel simpel, maar voor het brein is het een veeleisend proces. Neurowetenschapper Enny van Beest onderzocht hoe het brein het doel voor ogen houdt. Uit haar promotieonderzoek blijkt dat de hersenschors en de hersenkernen in dit proces samenwerken.

Inzicht in de werking van hersenkernen
Meer kennis over hoe het brein het doel voor ogen houdt is belangrijk om verschillende redenen. Ten eerste kunnen we met deze informatie betere modellen maken. Denk daarbij bijvoorbeeld aan kunstmatige intelligentie dat beter in staat is tot doelgericht gedrag. Ten tweede is deze kennis nuttig om ook beter te begrijpen waarom het mis gaat bij hersenaandoeningen. Van Beest stelt de hersenschors voor als orkest, met de hersenkernen als hun dirigent. Om een muziekstuk goed tot zijn recht te laten komen is het belangrijk dat hersengebieden onderling communiceren, en daarbij de instructies opvolgen van de hersenkernen (de dirigent). Bij een aandoening zoals Parkinson functioneert de hersenschors op zich nog goed, maar de werking van de hersenkernen is aangetast. Een veelgebruikte therapie is elektrische stimulatie van de zenuwbanen rond de hersenkernen, waardoor activiteit in de hersenschors gerekruteerd wordt en bewegingen en gedrag weer soepeler lopen.  

Doelgericht gedrag bestaat uit verschillende stappen: waarnemen, beslissen en evalueren. Van Beest onderzocht deze verschillende stappen in een muismodel. Zij legde daarbij de focus op het meten van hersenactiviteit in de verschillende hersengebieden in de buitenste laag (de hersenschors), en de invloed van een groep hersenkernen in het midden van het brein (de basale ganglia) op deze activiteit, tijdens het uitvoeren van doelgericht gedrag.

Visueel doelgericht gedrag
Van Beest focuste op de verschillende aspecten van visueel doelgericht gedrag. Eerst toont ze aan dat het visuele systeem van de muis lijkt op dat van de mens. Muizen zien namelijk toch ook scherper recht voor zich dan in de periferie. Dit maakt de muis tot een goed model voor visueel onderzoek. Vervolgens bewijst ze dat om figuren te kunnen waarnemen, feedback nodig is van hersengebieden hogerop in de visuele hiërarchie naar lagere hersengebieden. Verder blijkt dat dat de groep hersenkernen de activiteit in de hersenschors kunnen beïnvloeden, en daarbij ook de beslissingen beïnvloeden die de muis maakt - zowel acuut als ook verder in de toekomst. Tot slot komt naar voren dat nog enkele seconden na een beslissing, activiteit te meten is in veel hersengebieden die de waarneming, de beslissing en/of de uitkomst reflecteert. Deze activiteit is waarschijnlijk belangrijk om gedrag te evalueren en optimaliseren.

Onderzoeksmethode
Van Beest onderzocht het brein van muizen waarbij hersencellen een fluorescerend eiwit bij zich droegen. Dit eiwit fluoresceert meer als de hersencel actiever is. Een deel van de muizen had ook nog een stimulerend eiwit in de hersenkernen. Dit stimulerende eiwit zorgde dat de hersencellen van de hersenkernen actiever werden als een specifiek type licht op dit eiwit scheen. Dankzij deze technieken kon Van Beest  de activiteit in de hersenkernen controleren met activerende eiwitten en tegelijkertijd activiteit in de hersenschors meten, terwijl de muis doelgericht gedrag uitvoerde.

Meer informatie over het proefschrift

Programma

Verdediging van de dissertatie door H. van Beest

Promotie Faculteit der Bètawetenschappen

Promotor:

  • prof.dr. P.R. Roelfsema

Copromotoren:

  • dr. I. Willuhn
  • dr. M.W. Self

De promotie is tevens online te volgen.

Over Promotie H. van Beest

Startdatum

  • 2 november 2023

Tijd

  • 09:45 - 11:15

Adres

  • De Boelelaan 1105
  • 1081 HV Amsterdam

Volg de promotie online

Ga naar de livestream

Direct naar

Homepage Cultuur op de campus Sportcentrum VU Dashboard

Studie

Academische jaarkalender Studiegids Rooster Canvas

Uitgelicht

Doneer aan het VUfonds VU Magazine Ad Valvas Digitale toegankelijkheid

Over de VU

Contact en route Werken bij de VU Faculteiten Diensten
Privacy Disclaimer Veiligheid Webcolofon Cookies Webarchief

Copyright © 2025 - Vrije Universiteit Amsterdam