Presentatie handgeschreven Max Havelaar op de VU

Op 4 april 2022 presenteert Prinses Laurentien de handgeschreven ‘lockdown editie’ van Max Havelaar op de Vrije Universiteit Amsterdam (VU). Tegelijkertijd komt deze unieke editie ook digitaal beschikbaar op de website van de VU-bibliotheek. Het schrijfproject begon in de eerste lockdown tijdens de coronapandemie en is een eerbetoon aan Multatuli en zijn meesterwerk. Daarnaast brengt het project het belang van het vak Nederlands aan de VU tot uitdrukking. Met name wil de VU zo bijdragen aan het stimuleren van lezen én schrijven onder jongeren in een tijd van ontlezing. In totaal schreven 170 bekende en onbekende mensen mee, waaronder: bestsellerauteur en VU-student Lale Gül, Freek de Jonge, Margriet Sitskoorn, Herman Pleij, Elsbeth Etty, Dieuwertje Blok, en studenten aan de VU. Oud-burgemeester van Amsterdam Job Cohen schreef het motto over en Prinses Laurentien deed de slotpassage. Spoken word dichteres Babs Gons en de band Boi Akih leveren een bijdrage aan de presentatie. 
 
Handgeschreven Max Havelaar 
In 2020 vatten VU-hoogleraar Jacqueline Bel (Moderne Nederlandse Letterkunde) en Willemien van Dijk (conservator handschriften UBVU) het plan op om in het kader van het Multatuli-jaar (1820-2020) samen met liefhebbers een handgeschreven editie te maken van Max Havelaar, de beroemde roman van Multatuli uit 1860 waarin hij scherpe kritiek uit op koloniale misstanden. Jacqueline Bel: “Om uit te drukken hoezeer de ideeën van Multatuli over rechtvaardigheid en menselijkheid inmiddels onderdeel zijn van de Nederlandse identiteit, hebben we iedereen uitgenodigd letterlijk medeschrijver te worden van dit grensverleggende boek.” Deelnemers konden vanuit huis hun favoriete passage met de hand overschrijven. Wie wilde kon ook een commentaar op Max Havelaar inleveren. Het resultaat: een handgeschreven Max Havelaar-editie bestaande uit drie volumineuze delen en een deel commentaar. 
 
Ontlezing 
Naast een eerbetoon aan Multatuli ofwel Eduard Douwes Dekker, Nederlands grootste schrijver, was het doel aandacht te vragen voor literatuur in een tijd van ontlezing. Sinds 2015 is er een teruggang in de leerprestaties en een aanhoudend gebrek aan leesmotivatie onder Nederlandse jongeren van nu. Maar juist zij hebben recht op romans als Max Havelaar, een boek dat ook als graphic novel en in eenvoudige taal verkrijgbaar is. 
 
Studenten Nederlands aan de VU succesvol 
Het doel van dit project is ook om Nederlands aan de VU onder de aandacht te brengen. Niet alleen de master Nederlandse letterkunde trekt steeds meer studenten, hetzelfde geldt voor de nieuwe minor ‘De schrijfacademie’ die in 2020 startte (50 studenten in 2021 tegenover 25 in 2020). Studenten Nederlands van de VU zijn ook succesvol: zo schreef Lale Gül, mede geïnspireerd door Multatuli, haar boek Ik ga leven, en publiceerden andere studenten van de minor essays in landelijke media. 
 
De Max Havelaar lockdown-editie wordt opgenomen in de collectie van de Universiteitsbibliotheek van de VU. Het project bestaat verder uit een bundel commentaren waarin deelnemers beschrijven wat hun band is met Max Havelaar en een installatie van korte films die medeschrijvers maakten van hun schrijfarbeid.