Wat houdt flipping the classroom precies in, en hoe pas jij het toe in de fysiologiepractica?
Flipping the classroom is een vorm van blended learning waarbij studenten zich thuis voorbereiden met e-learnings – denk aan kennisclips, interactieve vragen en korte toetsen. Tijdens de contactmomenten, zoals practica, gaan we dan de diepte in. Dat is de quality time waarin we hogere cognitieve niveaus kunnen bereiken door toepassen, analyseren, interpreteren. In de fysiologiepractica wordt deze aanpak concreet toegepast. Studenten volgen vooraf e-learnings waarin theorie en opdrachten verweven zijn. Tijdens het practicum passen ze die kennis toe in realistische beroepssituaties.
Waarom heb je ervoor gekozen om dit juist bij practica toe te passen?
In kleinschalige onderwijsvormen kun je veel beter begeleiden en ervaringsgericht onderwijs realiseren. In een hoorcollege met een grote groep is dat veel lastiger. Practica bieden ruimte om studenten actief aan het werk te zetten en samen te leren.
Wat zijn de effecten die je tot nu toe hebt gezien?
Studenten die de e-learnings serieus nemen, komen met een hoger kennisniveau de les binnen. Ze zijn actiever, gemotiveerder en begrijpen beter waarom fysiologie relevant is. Een collega zei: “Je komt de zaal binnen en je voelt; hier wordt geleerd”. Studenten ervaren dat zelf ook. In de evaluaties geven ze aan dat ze de stof beter begrijpen dankzij de e-learnings.
Maar niet iedereen bereidt zich goed voor, toch?
Klopt. Een deel van de studenten klikt snel door de e-learning heen en haalt de toets, maar is inhoudelijk slecht voorbereid. Dat is frustrerend – voor henzelf, voor de studentassistenten en voor de groep.”
Wat ga je aanpassen op basis van deze ervaringen?
We gaan de handleidingen compacter maken in de vorm van een stappenplan in plaats van lange en enigszins onleesbare teksten. Ook maken we onderdelen van de e-learnings verplicht, zodat studenten niet zomaar stukken kunnen overslaan. Bovendien gaan we de inhoud van de voorbereidende opdrachten sterker verbinden met het practicum. Op die manier ervaren studenten dat ze zonder voorbereiding niet verder komen. Dat is de beste manier om het te leren.
Wat is jouw persoonlijke drijfveer om hiermee aan de slag te gaan?
Tijdens mijn BKO-opleiding in het HBO viel voor mij het kwartje. Ik analyseerde een video van mijn les en merkte dat ik gespannen was als ik een student een vraag stelde. Ik hoopte dan dat de student het juist antwoord zou geven, want dat zou voor mij bevestigen dat ik het goed had uitgelegd. Nu weet ik dat dat niet is hoe leren werkt. De verantwoordelijkheid van het leren moet bij de student liggen. Als docent geeft je begeleiding en stuur je bij, maar je bent niet degene die het leren doet. Flipping the classroom vult dat idee mooi aan. Als je jezelf als docent niet meer als hero ziet, maar juist als host, dan creëer je een omgeving waarin studenten echt kunnen groeien.
Wat zou je collega’s aanraden die hiermee willen beginnen?
Begin klein! Laat studenten bijvoorbeeld ter voorbereiding een kennisclip bekijken en stel daar in het hoorcollege een vraag over. Dat is al een vorm van flipping the classrroom. Let daarnaast op de studielast. In het begin hadden we te veel verplichte onderdelen die studenten moesten voorbereiden. Dat werkte averechts. Wees voorbereid op zulke tegenslagen – het is even zoeken, maar het is het waard.
Wat is er nodig om dit breed te implementeren in het curriculum, zoals bij de curriculumherziening?
Het is belangrijk dat docenten het principe van activerend onderwijs onderschrijven en internaliseren. De potentie van activerend onderwijs kan alleen worden behaald als docenten tijd en moeite steken in het ontwerpen en verfijnen van hun lessen ongeacht de tegenslagen die ze hoogstwaarschijnlijk zullen gaan tegen komen. De organisatie moet zorgen dat die tijd er is en docenten ondersteunen door scholing aan te bieden, want ik merk dat veel collega’s nog niet goed weten wat flipping the classroom inhoudt. Studenten moeten ook de gelegenheid krijgen om het zelfsturend leren onder de knie te krijgen – vooral in het eerste jaar.
Met het oog op de herziening worden soortgelijke initiatieven en experimenten van docenten zeker toegejuicht. Spreekt dit voorbeeld je aan en wil je zelf ervaring opdoen met activerend onderwijs? Laat het ons weten! De onderwijskundigen van het projectteam bachelor herziening denken graag met je mee om dat te realiseren. Herzieningbachelor.vu@amsterdamumc.nl
