Zalm (56) was minister van Financiën in de twee kabinetten-Kok (1994-2002) en in het tweede en derde kabinet-Balkenende (2003-2007). Daarvoor was hij onder meer directeur van het Centraal Planbureau (CPB). In 2007 ging hij werken bij DSB Bank.
De economische faculteit die het bestuur stelde voor de onderscheiding aan de vroegere VVD-bewindsman toe te kennen. De faculteit bestond in 2008 zestig jaar.
De VU prees Zalm vooral om zijn ''wezenlijke bijdrage aan de ontwikkeling, invoering, vormgeving en uitvoering van het trendmatig begrotingsbeleid''. Hij voerde kort na zijn aantreden in 1994 begrotingsregels in, later naar hem Zalm-norm geheten, die tot rust op financieel-economisch terrein moesten leiden. Die regels schreven onder meer een strikte scheiding tussen inkomsten en uitgaven en een behoedzaam en trendmatig groeiscenario voor.