Bedreigen blijkt van alle tijden, misschien wat minder massaal, maar toch.
Bezetting
Drie dagen eerder, op 6 januari, had Abraham Kuyper, oprichter van de Vrije Universiteit en initiator van de Antirevolutionaire Partij samen met onder anderen de VU-hoogleraren F.L. Rutgers en A.F. de Savornin Loman de deur van de consistoriekamer van de Nieuwe Kerk in Amsterdam laten openbreken en de kamer bezet. In de consistorie werden de kerkelijke archieven bewaard samen met de brandkasten met geld van kerkvoogdij en diaconie. Rutgers, als president-kerkvoogd ging ervan uit dat hij en zijn medestanders hiermee de kerk in rechtmatig bezit hadden genomen. De bezetting, bekend geworden onder de naam ‘De paneelzagerij’ was een bijzonder moment in de kerkstrijd die de Doleantie is gaan heten en die heeft geleid tot het ontstaan van de Gereformeerde Kerken.
Oppositie
Met de gewelddadige bezetting kwam het conflict op scherp te staan. Liberale en conservatieve bladen spraken er schande van en vreesden dat wat nu in de kerkelijke strijd gebeurde gemakkelijk ook naar de politieke arena kon overslaan, met Kuyper en zijn notabene ‘Antirevolutionaire Partij’ als agitator. In die sfeer deed een inwoner van Utrecht de bewuste briefkaart op de bus, maar liet het gelukkig bij woorden.
Goudmijn voor historici
De briefkaart is ooit door een schenking van dr. A.G. Honig opnieuw onderdeel geworden van het archief van Abraham Kuyper. Een ruim 9 meter groot archief dat bij de Collectie HDC | Protestants Erfgoed wordt bewaard. Het is een van de bijna 9.000 brieven in dat archief, dat ondanks dat er al veel over Kuyper is geschreven, nog steeds een goudmijn voor historici is.
Literatuur: o.a. Jan de Bruijn, Abraham Kuyper. Een beeldbiografie, Amsterdam 2008.
