Grote namen, grote daden leiden de aandacht af van de basis waarop al dat prachtigs tot stand kon komen. De Vrije Universiteit is niet alleen maar Kuyper, Colijn, Dooyeweerd, Van der Molen, Stellingwerff, Diepenhorst, Rijnsdorp of Armstrong. Ook heel veel particulieren hebben een steentje bijgedragen.
Bijdragen van particulieren
De oprichting van wat begon als een theologische opleiding op de zolders van wat nu de Kleine Comedie is, was onmogelijk geweest zonder het geld van particulieren. Goed, bierbrouwer Hovy nam een groot deel voor zijn rekening, maar vanaf de oprichting van de VU zijn bijdragen van particulieren van groot belang geweest. Met als een soort hoogtepunt natuurlijk het “VU-busje” dat zo bekend werd dat veel mensen denken dat de universiteit met dat busje kon worden opgericht.
Fondsenwervingsacties
Maar ook vóór, tijdens en ná het busje zijn er fondsenwervingsacties geweest. Een onderzoek naar de aard, omvang en succes van die acties zou zeer interessant kunnen zijn omdat dan nog beter een profiel van de mensen achter de VU naar voren kan komen. Er is legio materiaal voor een dergelijk onderzoek. Behalve de officiële financiële stukken die te vinden zijn in het ‘bedrijfsarchief’ van de VU is er een collectie propagandamateriaal uit vrijwel de gehele periode dat de VU bestaat.
Invullen die machtiging
Een voorbeeld van dat propagandamateriaal is de brochure ‘Gulden woorden van ’t edel voorgeslacht over de Vrije Universiteit’. De brochure is ongedateerd. Tegenover de in te vullen machtiging staat de tekst ‘De Helden zijn gevallen. De besten zijn heengegaan.... Maar hun woord blijft klinken, en Wij willen ook zoo wezen. Hun zonen niet ontaard.’ Binnenin tekeningen van Groen van Prinsterer, Kuyper, Bavinck, Lindeboom, Rutgers, Fabius, Woltjer, Idenburg, Knap en Colijn, een soort staalkaart van de gereformeerde, wetenschappelijke zuil. Bij elke tekening staat een citaat, met als uiteindelijk doel: invullen die machtiging.
‘Voor het behoud van de onze universiteit’
Maar er zijn meer brochures met klinkende titels. Bijvoorbeeld ‘Golven rollen aan...’ waarbij op de golven de woorden ‘cultuurvernietiging’, ‘geloofsvervolging’, ‘communisme’ en ‘ongeloof’ zijn getekend. Of ‘Voor het behoud van de onze universiteit’ met als eerste hoofdstuk: ‘Waarom het moet en waarom het zóó moet’ over het dreigende begrotingstekort voor 1947 en ‘Een praatje en een plaatje’ naar aanleiding van een artikel van prof. dr. J. Waterink.
Dit alles uiteindelijk met maar één doel: geld bijeenbrengen voor de VU. Mooi materiaal, onderzoek waardig.