De centrale doelstelling van het project is om te analyseren hoe digitaal ondersteund onderzoek nieuwe mogelijkheden kan bieden voor interdisciplinair genderonderzoek bij het analyseren van tekstoverlevering en het blootleggen van opvattingen over gender. Dit zal op interdisciplinaire wijze aantonen:
- hoe digitalisering binnen de nieuwtestamentische wetenschap – en met name in de tekstkritiek – kan bijdragen aan nieuwe inzichten, vooral met betrekking tot genderstudies,
- dat met behulp van deze instrumenten de theologische genderstudies bevorderd kunnen worden met inzichten in tekstuele variaties én de totstandkoming van edities in relatie tot genderconstructies; ook zal de vraag naar herinneren, overleveren en vergeten hermeneutisch-ethisch worden benaderd,
- dat informatiekundige methoden ontwikkeld worden voor de automatische identificatie van genderspecifieke veranderingen in edities en revisiegeschiedenissen.
Deze multidimensionale aspecten, die zowel de pluraliteit van genderopvattingen als tekstvarianten omvatten, worden samengebracht onder de term GenderVariants. Deze notie drukt uit dat LGBTQIA+-intersectionaliteit multidimensionaal wordt onderzocht: gendertoeschrijvingen worden blootgelegd in teksten en redacties worden getraceerd. Historische contextualisering evenals veranderingsprincipes en -patronen worden uitgewerkt. Deze bevindingen worden verbonden aan hedendaagse revisiegeschiedenissen. Daarbij wordt erkend dat genderopvattingen in de zin van een intersectionele benadering ook gerelateerd zijn aan vormen van discriminatie op basis van sociale status, afkomst, uiterlijk enzovoort. Begrippen als “mannelijk” en “vrouwelijk” worden daarom niet essentialistisch begrepen, maar kunnen vloeiend worden opgevat.
Onderzocht wordt in hoeverre methoden van automatische tekstanalyse geschikt zijn om genderspecifieke verschillen tussen tekstvarianten en edities te identificeren. Naast teksten uit het Nieuwe Testament worden de automatische identificatiemethoden ook toegepast op de revisiegeschiedenissen van Wikipedia. Zo wordt zowel de generaliseerbaarheid van de methoden als hun directe toepassing in de analyse van actuele genderkwesties mogelijk gemaakt.
Het onderzoeksproject draagt bij aan het invullen van desiderata in de theologie, genderstudies en informatica.
Meer over dit onderzoeksproject
Start-/einddatum:
2023–2026
Team
Projectleiding: gezamenlijk geleid door prof. dr. Frank Krüger, prof. dr. Soham al-Suadi, prof. dr. Gotlind Ulshöfer
Sebastian Zhao (promovendus, Vrije Universiteit Amsterdam)
Zacharias Frey-Shoukry (postdoc, Rostock)
Julia Matela (Wismar)
Fonds:
Deutsche Forschungsgemeinschaft