In 2024 heeft de taskforce, die bestaat uit acht experts vanuit verschillende disciplines, drie adviezen opgeleverd voor de VU en de UVA. Lees hieronder meer!
Advies VU-UvA Taskforce AI in Onderwijs
Adviezen
-
Technische, juridische en ethische AI-checklist VU en UvA
Er bestaat een grote variëteit aan aanbieders van AI-applicaties, variërend van de bekende big tech bedrijven tot opensource communities. Al langer leeft de vraag binnen de VU en UvA hoe zij zich moeten verhouden tot deze aanbieders van digitale technologieën. De digitale soevereiniteit van de instellingen is een relevant discussiepunt als het gaat om de keuze voor een AI-leverancier.
De VU-UvA taskforce stelt voor om bij de keuze van een aanbieder van AI-applicaties gebruik te maken van een checklist waarin overwegingen zijn opgenomen die een ethisch, juridisch en technisch verantwoord gebruik van deze applicaties veiligstellen. Het gaat hier niet alleen om een compliance checklist, maar ook om een document dat aanzet tot kritische evaluatie.
Deze checklist heeft als uitgangspunt de strategische positionering van de VU en UvA ten aanzien van AI-aanbieders kenbaar te maken. Het is wel van belang om te beseffen dat deze checklist niet helemaal ‘af’ is en nooit af zal zijn, omdat de ontwikkelingen niet stil staan. Het blijft relevant om bij grote ontwikkelingen de checklist verder aan te scherpen en de vereisten daarop aan te laten sluiten.
Lees de uitgebreide technische, juridische en ethische AI-checklist hier.
-
Randvoorwaarden exploratief onderzoek naar AI in onderwijs
Tot nu toe is er weinig onderzoek gedaan naar de kansen en risico's van AI in het onderwijs(proces). Wel weten we dat AI al op grote schaal wordt toegepast door studenten en medewerkers. Dit maakt dat er actie gewenst is om zowel te anticiperen op de risico’s als in te spelen op de kansen die AI voor het onderwijs kan gaan bieden.
Onderzoek en onderwijs zijn de kerntaken van academische instellingen. De taskforce adviseert beide instellingen om (toegepast) onderzoek op het gebied van AI in het onderwijs te stimuleren. Daarnaast adviseert de taskforce om actief in te zetten op evaluatie van het exploratief onderzoek om de best practices in kaart te brengen waarmee de instellingen AI in het onderwijs verder vorm kan gaan geven. De checklist (zie hierboven) biedt kaders voor de experimenteerruimte.
-
AI literacy
Door de snelle opmars van generatieve AI, en daarmee gebrek aan onderzoek naar langetermijneffecten, is het nog onduidelijk hoe generatieve AI op een duurzame manier ingezet
kan worden in het onderwijs (gekeken naar onderwijskwaliteit). De UvA en VU moeten daarom waken voor ondoordacht inzetten van generatieve AI in het onderwijs. In ieder geval geldt dat kennis en vaardigheden nodig zijn om optimaal met (gen)AI-tools te kunnen werken: AI literacy. Het gaat hierbij om kunstmatige intelligentie in het algemeen: niet alleen om generatieve AI.
In bijgevoegd document worden enkele leerdoelen en uitgangspunten uitgewerkt, om AI literacy concreet te vertalen naar de onderwijspraktijk. De taskforce adviseert om te beginnen met het stimuleren van docenten om zich op het gebied van AI-literacy te professionaliseren, zodat zij kritische afwegingen kunnen maken over waar wel en waar juist niet AI toe te staan in hun onderwijs. Als zij daar op een bepaalde wijze toestemming voor geven, is het belangrijk dat zij hun studenten kunnen ondersteunen in het gebruiken van AI in lijn met ethische waarden en hun vakgebied. De taskforce adviseert dat elke docent en student ‘AI literate’ moet zijn, ongeacht of die zelf AI gebruikt (in het onderwijs).
Wil je meer weten?
Neem dan contact op met Alice Schaap (SOZ/Onderwijsbeleid).