Grote centrale banken worden geconfronteerd met ongekende winstverliezen wanneer ze de rentetarieven verhogen om de inflatie te bestrijden: de Amerikaanse Federal Reserve rapporteerde een verlies van 114,3 miljard dollar in 2023, terwijl de Europese Centrale Bank haar eerste jaarlijkse verlies sinds 2004 noteerde. Deze verliezen hebben aanzienlijke maatschappelijke/economische gevolgen en kunnen zowel de kosten van levensonderhoud in deze landen als de schuldenlast van bedrijven beïnvloeden. Xuan Wang, Assistant Professor in Finance, zal de onderzoeksbeurs gebruiken om te bestuderen hoe winsten of verliezen van centrale banken de inflatie, activaprijzen en welvaartsverdeling beïnvloeden.
Door een nieuw macro-economisch raamwerk te ontwikkelen zal Wang bruikbare inzichten leveren voor beleidsmakers en bijdragen aan debatten over centralebanktransacties, met name binnen het eurostelsel. Wang: "Winstderving bij centrale banken heeft ingrijpende gevolgen voor de samenleving. Ten eerste dragen centrale banken winsten af aan de overheid. Verliezen verminderen de afdrachten, waardoor de belastingdruk toeneemt, wat uiteindelijk ten koste gaat van de belastingbetaler. Ten tweede eroderen verliezen het kapitaal. Zelfs als centrale banken binnenlands fiatgeld zouden kunnen creëren om technische insolventie te voorkomen, bestaat het risico dat een dergelijke geldschepping de inflatie aanwakkert en de prijsstabiliteit ondermijnt.
In een tijd van stijgende kosten voor levensonderhoud, stijgende hypotheekrentes en toenemende financieringskosten voor bedrijven - met bedrijfsfaillissementen in het verschiet - zouden verliezen van centrale banken deze economische en maatschappelijke problemen kunnen verergeren.
De resultaten en aanbevelingen van het onderzoek kunnen de beleidsvorming van centrale banken informeren. Mijn voorlopige analyse suggereert dat de winst van de centrale bank die wordt afgedragen aan de overheid de beleidsruimte in de beleidsvorming van de centrale bank kan vergroten," zegt Wang. Aangezien het tweede deel van het project zich richt op activaprijzen en liquiditeitspremies van bijna-geld activa, zal het bovendien interessant zijn voor mensen uit de financiële sector. Door de macro-economische en verdelingseffecten van winsten/verliezen van centrale banken te onderzoeken, heeft dit project brede maatschappelijke implicaties voor huishoudens, bedrijven en het financiële systeem.
Over de Veni-subsidie
Veni is samen met Vidi en Vici onderdeel van het NWO Talentprogramma. Veni richt zich op onderzoekers die recent gepromoveerd zijn. Binnen het Talentenprogramma zijn onderzoekers vrij om hun eigen onderwerp in te dienen voor financiering. Op deze manier stimuleert NWO nieuwsgierigheidsgedreven en vernieuwend onderzoek.