Bloed als spiegel van de hersenen
De onderzoekers, onder leiding van Dennis van ’t Ent, en met Pedro Sant’Anna Barbosa Ferreira als primair uitvoerend onderzoeker, keken naar de biologische veroudering in zowel bloed als hersenen. De wetenschappers ontdekten dat de snelheid waarmee de verpakking van het DNA van bloedcellen veroudert samenhangt met de snelheid waarmee de hersenen verouderen. “Dit sluit aan bij aanwijzingen uit eerder onderzoek. Het is bemoedigend om deze relatie te vinden, omdat dit suggereert dat bloedonderzoek in de toekomst mogelijk kan worden ingezet om hersenveroudering te meten. Dit zou een toegankelijk en kostenbesparend alternatief kunnen zijn voor hersenscans,” aldus Van ’t Ent.
Omgeving beïnvloedt hersenveroudering
Het onderzoek werd uitgevoerd met tweelingen, waardoor de wetenschappers konden nagaan in hoeverre genetische en omgevingsfactoren een rol spelen bij hersenveroudering. De resultaten laten zien dat omgevingsfactoren de samenhang tussen veroudering in bloed en hersenen ondersteunen. Van ’t Ent: “Er is meer onderzoek nodig om precies te weten welke omgevingsinvloeden een rol spelen en op welke leeftijd. Het kan gaan om levensstijl van een persoon, zoals gezonde voeding en voldoende lichaamsbeweging, maar ook om invloeden al rond de geboorte.”
Impact op de gezondheidszorg
Met de vergrijzing neemt het risico op leeftijdsgebonden hersenziekten toe. Dit onderzoek draagt bij aan een beter begrip van hoe hersenveroudering kan worden beïnvloed en mogelijk vertraagd. Als we meer leren over de relevante omgevingsinvloeden en wanneer ze effect hebben kunnen we inzetten op preventieve maatregelen. Dit kan de druk op de gezondheidszorg verlichten en mensen helpen om langer mentaal fit te blijven.
Het onderzoek werd uitgevoerd met gegevens van 254 deelnemers uit het Nederlands Tweelingen Register, met leeftijden variërend van 20 tot 84 jaar. De wetenschappers gebruikten MRI-hersenscans en speciale DNA-metingen in het bloed om de biologische leeftijd van de deelnemers te bepalen.
Toekomstige toepassingen
De ontdekking dat hersenveroudering terug te zien is in het bloed, opent de weg naar nieuwe screeningsmethoden. In de toekomst zou een eenvoudige bloedtest kunnen helpen om het risico op hersenaandoeningen vroegtijdig op te sporen en mensen tijdig advies te geven over gezonde leefgewoonten.