Hoewel archeologen de afgelopen jaren via projecten als Constructing the Limes (C-Limes) al veel onderzoek hebben gedaan naar de Romeinen en haar netwerken, blijft de periode daarvoor grotendeels een mysterie.''Met het nieuwe onderzoeksproject hopen we daar verandering in te brengen. Met behulp van geavanceerde isotopenanalyses van menselijke en dierlijke resten en metalen voorwerpen wil ik de migratie- en handelsroutes uit de IJzertijd in kaart brengen. Dit helpt ons beter te begrijpen hoe mensen, goederen en ideeën zich verspreidden van de Bronstijd tot de Romeinse periode'', aldus Kootker.
Herschrijven van onze geschiedenis
Voor het eerst wordt vanuit meerdere invalshoeken inzicht verkregen in de netwerken die mensen in de IJzertijd gebruikten. ''Het betreft geheel nieuwe data die een waardevolle bijdrage leveren aan het herschrijven van onze geschiedenis. Het combineren van osmium-isotopenonderzoek met netwerkanalyse gebeurt voor het eerst en biedt een nieuwe manier om de complexiteit van menselijke connecties in de prehistorie te begrijpen'', legt Kootker uit. Het project maakt gebruik van de nieuwste analysetechnieken die mogelijk zijn dankzij de NWO gefinancierde NIGeL (The Netherlands state-of-the-art Isotope GEochemistry Laboratory) faciliteit bij de afdeling Aardwetenschappen. De onderzoekers beschikken hier over een ultramodern laboratorium met vier nieuwe massaspectrometers. Twee daarvan worden ingezet om strontium-, lood- en osmiumisotopen te meten in botmateriaal en bronzen voorwerpen.
Prehistorische wereld in kaart
''Daarnaast wordt een zeldzaam portable laser ablatie systeem gebruikt, waarvan er slechts een paar van in de wereld zijn, waardoor op minimaal invasieve wijze museumwaardige objecten bemonsterd kunnen worden. De verkregen data worden in samenwerking met de Faculteit der Sociale en Geesteswetenschappen (Dr. Verhagen) van de VU en de Faculteit der Archeologie (Dr. Bourgeois) van de Universiteit Leiden verwerkt worden in een netwerkanalyse, een vernieuwende aanpak die onze prehistorische wereld letterlijk in kaart brengt.
Wetenschap voor iedereen
Het project blijft niet beperkt tot de muren van het laboratorium. In samenwerking met The Overdressed Archeologist worden de voortgang, methoden en ontdekkingen actief gedeeld via social media, zodat een breed publiek kan meegenieten van de ontdekkingen. Daarnaast worden citizen science-evenementen georganiseerd, waarbij metaaldetectoramateurs hun vondsten kunnen laten documenteren en bemonsteren. Tot slot komt er in Museum Het Valkhof een speciale tentoonstelling die het verhaal van de IJzertijd en de nieuwste onderzoeksresultaten op een toegankelijke manier tot leven brengt.
NWO-Talentprogramma
Het NWO-Talentprogramma geeft onderzoekers de vrijheid om vanuit creativiteit en passie eigen onderzoek te doen en stimuleert vernieuwing en nieuwsgierigheid. De onderzoekers krijgen maximaal 850.000 euro.