Ontwikkelingspedagoog Ina Koning is betrokken vanuit de Vrije Universiteit Amsterdam bij de ‘Richtlijn gezond en verantwoord scherm- en sociale mediagebruik. Volgens Koning en collega Helen Vossen (Universiteit Utrecht) geven ouders aan meer hulp te kunnen gebruiken bij het begeleiden van veilig digitaal mediagebruik van hun kinderen. Vossen: “Het is belangrijk bij deze behoefte van ouders aan te sluiten, temeer omdat onderzoek laat zien dat ouders een grote rol spelen in de mediaopvoeding van hun kinderen.”
In de richtlijn sommen de onderzoekers enige kenmerken van gezond schermgebruik op. Een van die kenmerken laat zich samenvatten in één woord: samen. Ina Koning: “Daarmee bedoelen we dat een kind samen met de ouder geschikte media uitzoekt.” Ook is het voor gezond schermgebruik van belang dat het mediagebruik in balans is. Vossen: “Het kind besteedt, naast het gebruik van media, voldoende tijd aan beweging, slaap en andere schermvrije activiteiten, zoals buitenspelen.”
Ouders als rolmodellen
Om kinderen tot gezond schermgebruik te bewegen, is een goede ouder-kindrelatie noodzakelijk. Koning: “Toon interesse en vraag aan je kind, zonder oordeel naar de online bezigheden en ervaringen, wat het leuk vindt en met wie het contact heeft.” Vossen geeft aan dat ouders ook met hun kinderen kunnen bespreken hoe ze zich online zouden kunnen gedragen. “Geef bijvoorbeeld aan dat we het heel normaal vinden om offline vriendelijk te zijn naar elkaar, en elkaar te respecteren. Waarom zou dat voor ons onlinegedrag niet gelden?” Daarnaast vinden de onderzoekers dat de ouders een voorbeeld moeten zijn. “Ouders zijn rolmodellen. Geef dus het goede voorbeeld. Beperk je eigen schermtijd als je bij je kind bent.”
Sociale media vanaf 13 jaar
In de richtlijn gaan de onderzoekers ook in op een leeftijdsadvies voor sociale media. Volledig verbieden werkt niet, temeer omdat blijkt dat matig gebruik van sociale media voor veel kinderen juist voordelen biedt. Denk aan sociale interactie of het uitdrukken van emoties. Koning: “Een leeftijdsadvies vanaf 13 jaar voor sociale interactieplatforms (WhatsApp en Signal) biedt een realistisch, pedagogisch verantwoord en uitvoerbare mogelijkheid om gezond socialemediagebruik bij kinderen te stimuleren. Het stelt opvoeders in staat om kinderen actief te begeleiden in hun digitale ontwikkeling. Als kinderen digitaal vaardig en mediawijs zijn, kunnen kinderen met toestemming en begeleiding van ouders overstappen op andere socialemediaplatforms..”
Gedeelde maatschappelijke verantwoordelijkheid
De onderzoekers laten optekenen dat, zeker op het gebied van sociale media, de ouders niet de enige verantwoordelijken zijn voor gezond gebruik. Vossen: “Regulering van de socialemediaplatforms, in combinatie met onze richtlijn, is noodzakelijk. Het is belangrijk dat andere partijen, zoals overheid, professionals en techbedrijven, actief bijdragen aan een gezondere digitale leefomgeving voor kinderen.” Gezond schermgebruik is daarmee een gedeelde maatschappelijke verantwoordelijkheid, waarbij samenwerking en afstemming tussen alle betrokkenen noodzakelijk is.
Lees hier de volledige richtlijn.