Deze prestigieuze benoeming geeft haar ruimte om haar eigen onderzoeksagenda verder te ontwikkelen. Daarmee bouwt ze voort op eerder onderzoek dat ze verrichtte in het kader van een NWO Veni-beurs (2015) en een NWO XS beurs (2023). De benoeming stelt haar tevens in staat promovendi te begeleiden en als VU-ambassadeur bij te dragen aan de ontwikkeling van Empirical Legal Studies. Haar onderzoek richt zich op een van de meest urgente maatschappelijke kwesties van deze tijd: hoe werkt het recht voor mensen met een onzeker inkomen?
Voor Eleveld voelt de benoeming als een bekroning op haar veelzijdige loopbaan. ‘In mijn carrière heb ik verschillende paden bewandeld, maar de stap naar de wetenschap bleek precies de juiste. Ik haal veel voldoening uit onderzoek doen en ben dankbaar dat ik me verder heb kunnen ontwikkelen aan de VU en specifiek aan de faculteit der Rechtsgeleerdheid.’
Recht in de praktijk
Eleveld combineert juridische analyse met empirische onderzoeksmethoden zoals interviews, observaties en data-analyse. Ze onderzoekt hoe regels in het arbeidsrecht en socialezekerheidsrecht uitpakken voor mensen in precaire situaties, zoals flexwerkers, zelfstandig werkenden met een laag inkomen en uitkeringsgerechtigden.
‘Deze groepen ervaren juridische procedures vaak als ondoorzichtig of belemmerend. Door hun ervaringen centraal te stellen, wil ik begrijpen hoe het recht in de praktijk werkt, niet alleen op papier’, zegt Eleveld. Ook het recht op bestaanszekerheid heeft haar aandacht. ‘De toeslagenaffaire liet pijnlijk zien hoe essentieel betrouwbare rechtsbescherming is.’ Binnen het socialezekerheidsrecht ziet ze een beweging richting meer maatwerk en minder harde sancties bij kleinere overtredingen.
Klimaatverandering en sociaal recht
De komende jaren onderzoekt Eleveld hoe het socialezekerheidsrecht kan inspelen op de gevolgen van klimaatverandering, vooral voor kwetsbare groepen. Ze verkent hoe het recht kan bijdragen aan ecologisch burgerschap: een vorm van sociale zekerheid die rekening houdt met duurzaamheid en zorgrelaties.
‘Klimaatverandering, flexibilisering van arbeid en toenemende ongelijkheid vragen om een sociale zekerheid die meebeweegt. Met mijn onderzoek wil ik bijdragen aan toekomstige nationale wetgeving, met name de Participatiewet en aan de vormgeving van Europees sociaal beleid, door oog te hebben voor zorg en duurzaamheid in plaats van een eenzijdige focus op uitstroom naar (mogelijk vervuilende) arbeid’, zegt Eleveld.
Onderzoek met impact
Met haar leerstoel wil Eleveld bijdragen aan zowel juridische theorievorming als maatschappelijke verandering. Ze streeft ernaar invloed uit te oefenen op wetgeving rond bestaanszekerheid en arbeid én wil een onderzoeksgroep opbouwen rond empirisch-juridisch onderzoek naar ecologisch burgerschap binnen minimuminkomensregelingen.
‘Ik wil het concept ecologisch burgerschap verder ontwikkelen binnen het kader van minimumvoorzieningen en een theorie uitwerken over de relatie tussen robuuste beleidsideeën. rechtsvinding en de geleefde ervaring van mensen met een minimuminkomen. Empirisch-juridisch onderzoek laat niet alleen zien hoe het recht zou moeten werken, maar ook hoe het uitpakt, juist dat inzicht is nodig om wetgeving toekomstbestendig en rechtvaardig te maken.’
Maatschappelijke betrokkenheid
Elevelds maatschappelijke betrokkenheid loopt als een rode draad door haar werk. Als eerste generatie student en voormalig sociaal raadsvrouw weet ze hoe bepalend goed functionerend recht is voor mensen in kwetsbare posities. Ze werkte onder meer bij VluchtelingenWerk Nederland en was zes jaar plaatsvervangend lid van het College voor de Rechten van de Mens. Op dit moment vervult ze naar haar werk verschillende advies en bestuursfuncties bij maatschappelijke partijen.
Verbonden aan expertisecentrum FAIR
Haar leerstoel sluit nauw aan bij het nieuwe expertisecentrum FAIR (Flexibele Arbeid, Inkomenszekerheid en Rechtsbescherming), waar juristen van de sectie Sociaal Recht de krachten bundelen. FAIR heeft tot doel samenwerking aan vraagstukken rond werk en bestaanszekerheid met onderzoekers uit andere disciplines te bevorderen, zoals sociologie, economie en bestuurskunde.
Onderwijs
In haar onderwijs koppelt Eleveld juridische theorie aan maatschappelijke vraagstukken. Zo behandelt ze in de cursus Europees arbeidsrecht thema’s als de positie van arbeidsmigranten en de bescherming van gedetacheerde derdelanders.
‘De rechtenfaculteit is een broedplaats voor kritisch denken. Ik wil studenten laten zien waar het recht schuurt en hoe je daar als jurist het verschil kunt maken.’ Ze stimuleert studenten en promovendi om verder te kijken dan het doctrinair juridisch onderzoek en het recht te bestuderen in zijn maatschappelijke en praktische context. ‘Inzicht in de betekenis van het recht ontstaat pas echt wanneer normatieve uitgangspunten worden verbonden met empirische kennis en maatschappelijke context.’
University Research Chair
De University Research Chair is een selecte aanstelling als hoogleraar, met een aantal speciale faciliteiten. Met de URC erkent de VU haar uitmuntende wetenschappers die worden beschouwd als aankomend leiders op hun vakgebied.