Lise Woensdregt ging tussen 2017 en 2022 in gesprek met 99 mannelijke sekswerkers in Nairobi, Kenia, om te onderzoeken of de samenwerking met internationale niet-gouvernementele organisaties (INGO’s) in hun voordeel werkte. Ze sprak ook met 15 medewerkers van de INGO’s.
Inzetten voor sociale gerechtigheid
Sekswerk en relaties tussen mensen van hetzelfde geslacht zijn verboden in Kenia. Deze wetten en maatschappelijke vooroordelen dwingen Keniaanse mannen in de schaduw te opereren. Hierdoor worden ze dagelijks blootgesteld aan geweld. Ruim 70 Keniaanse organisaties die geleid worden door sekswerkers zetten zich daarom in voor sociale gerechtigheid. Het onderzoek van Woensdregt, in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, richtte zich op één van de 70 organisaties. Deze organisatie participeert in partnerschappen met verschillende INGO's, waaronder enkele uit Nederland.
Partnerschap en machtsverhoudingen
Organisaties die geleid worden door de gemeenschap worden steeds vaker betrokken bij partnerschappen in het internationale ontwikkelingssysteem. Deze samenwerkingen zijn gericht op het verkleinen van de machtsongelijkheid tussen organisaties in het mondiale noorden en organisaties in het mondiale zuiden. Woensdregt onderzocht hoe machtsverhoudingen die worden beoefend in dergelijke partnerschappen het bestaansrecht en de activiteiten van organisaties beïnvloeden. “Opvallend is dat INGO's hun eigen expertise vaak boven de kennis van de gemeenschappen die ze willen helpen stellen”, aldus Woensdregt. “Medewerkers van INGO’s hadden het gevoel dat ze deze kennis wel in overweging namen, maar realiseerden zich te weinig dat ze niet luisterden naar wat de sekswerkers hen te vertellen hadden”.
Blijven hangen in statistieken en frameworks
Woensdregt laat ook zien dat het internationale ontwikkelingssysteem, door een sterke focus op statistieken en frameworks, niet in staat is om andere vormen van kennis, zoals die verkregen uit de verhalen van mensen, op te nemen in hun beleid en programma's. Het resultaat hiervan is dat INGO's tekortschieten in het bereiken van hun doelen. Bovendien blijven de machtsongelijkheden die zij door middel van het aangaan van partnerschappen proberen te verminderen hierdoor in stand.”
Begin met kritische zelfreflectie en beter luisteren
Woensdregt benadrukt dat partnerschappen voor gemarginaliseerde groepen moeten voortvloeien uit de ervaringskennis van deze groepen. “Dit geldt niet alleen voor partnerschappen in het internationale ontwikkelingssysteem, maar ook voor allerlei vormen van samenwerking waarbij kwetsbare groepen betrokken zijn en waarbij men hun een 'stem' wil geven, ook in Nederland.” Het geven van 'een stem' moet niet het startpunt moet zijn in dergelijke relaties, maar het uitgangspunt is beter luisteren, wat begint met een kritische reflectie van degenen die zich in machtsposities bevinden.