Psychiater en stresswetenschapper Christiaan Vinkers van Amsterdam UMC vertelt het in Universiteit van Nederland.
Stress is normaal
Volgens Christiaan Vinkers is het heel normaal om af en toe stress te hebben. ‘Iedereen heeft weleens stress, we hebben het zelfs nodig. Je herkent stress bijvoorbeeld aan de druk die je voelt vlak voor een deadline. Als je teveel stress ervaart, word je er letterlijk ziek van, je raakt vermoeid en uitgeput.’ Maar ook te weinig stress is niet goed voor je gezondheid, stelt de wetenschapper. ‘Je kan dan ongenoegen voelen, verveeld raken of zelfs een bore-out krijgen.’ Dat betekent dat je gestresst bent door verveling.
Maar volgens Christiaan Vinkers lukt het de meeste mensen doorgaans best goed om in balans te blijven als het gaat om stress. ‘Dat komt door onze verdedigingslinie, onze stressreactie.’ Het verschilt per persoon hoe je reageert op stress en wat je aan kunt. Verschillende factoren spelen dan een rol, legt de wetenschapper uit. Biologische factoren, zoals je dna, maar ook omgevingsfactoren zoals een aanstaande verhuizing of je financiële situatie spelen mee.
Van nuttige reactie tot overbelasting
Het lichaam reageert op stress door stresshormonen aan te maken. Vinkers: ‘Adrenaline helpt je om te presteren en cortisol zorgt ervoor dat je weer ontspant en tot rust komt. Die stressreactie is een beweeglijk en dynamisch proces. Als je teveel stress krijgt en je stresssysteem raakt overbelast, dan gaat die veerkracht en beweeglijkheid van die stressreactie er uit. Je bent dan niet meer goed in staat om te reageren op stress’.
Wordt stress je teveel? Als je richting jouw ‘breekpunt’ komt, dan kan dat zich op verschillende manieren uitten, gaat Christiaan Vinkers verder. ‘Je kan wakker liggen ‘s nachts, je kan boos en geprikkeld zijn, buikpijn of hoofdpijn krijgen. Een druppel kan dan gemakkelijk de emmer doen overlopen. Bij teveel stress kan je zelfs in een burn-out raken als je te lang doorgaan.’ Volgens de stressexpert lukt het ons gelukkig vaak wel om daar weer van te herstellen, mits we daar goed de tijd voor nemen. Zijn advies bij stress? ‘Vraag om hulp en wees er op tijd bij als je merkt dat je onder druk komt te staan.’
