Dit blijkt uit het promotieonderzoek van omgevingspsycholoog Catherine Fayet. Zij onderzocht de mogelijkheden en beperkingen voor de ontwikkeling van alternatieve beheersreacties op het verlaten van landbouwgrond in Europa.
Positieve en negatieve gevolgen
Wanneer de landbouwactiviteiten op het land stoppen, groeit de vegetatie vaak terug, wat een mix van positieve en negatieve gevolgen (trade-offs) oplevert. Hoewel verlatenheid bijvoorbeeld ruimte kan bieden voor terugkeer van de natuur (bijvoorbeeld het opnieuw verwilderen van de natuur), kan het ook het verlies van culturele landschappen betekenen of het risico op bosbranden in sommige regio's vergroten. Fayet identificeerde en beschreef de verschillende opties na het verlaten van landbouwgrond, met hun gevolgen (voordelen en risico's) en beoordeelde hoe verlaten landbouwgronden kunnen bijdragen aan de doelstellingen van het milieubeleid van de Europese Unie, door te analyseren welke trajecten voor verlaten landbouwgrond positievere resultaten opleveren, met lage trade-offs, in verschillende geografische contexten in heel Europa.
Er bestaan verschillende trajecten voor het verlaten van landbouwgrond, variërend van passief beheer (natuurlijke hergroei van vegetatie) tot meer actieve interventies (hercultivering), elk met contextspecifieke voordelen, risico's en afwegingen. Besluitvorming om in een bepaalde context de beste reacties op het verlaten van landbouwgrond te identificeren, is een complex proces dat de gezamenlijke expertise van wetenschappers, beleidsmakers en lokale belanghebbenden vereist. Het vergroten van de kennisuitwisseling tussen wetenschap en beleid is ook essentieel om de zichtbaarheid van verlaten gronden in het beleid te vergroten, herbeheer mogelijk te maken waar nodig, om de kansen te maximaliseren die uit deze gronden kunnen voortkomen om functies te vervullen die verder gaan dan de landbouw (cultureel erfgoed, behoud van biodiversiteit).
Gevolgen voor sociale, economische en ecologische factoren
Het verlaten van landbouwgrond heeft gevolgen voor sociale, economische en ecologische factoren, omdat het verlies van productie, traditionele kennis en culturele landschappen betekent. Akkers die vroeger op bepaalde manieren werden bebouwd (bijvoorbeeld weilanden met heggen) verdwijnen als het beheer stopt. Dit kan het toerisme en de lokale identiteit van het gebied beïnvloeden. Ondertussen kan het verlaten ook kansen bieden voor andere activiteiten, zoals rewilding (introductie van iconische soorten).
Er zijn verschillende opvattingen over wat er met verlaten landbouwgronden moet gebeuren. Naast individuele voorkeuren is het van cruciaal belang om de potentiële implicaties van elke optie na de stopzetting te beoordelen om de voordelen te maximaliseren en de risico's te minimaliseren. Hiervoor zijn randvoorwaarden nodig om het landbouwbeheer in stand te houden of om de oorzaken van verlating met prioriteit aan te pakken, daar waar natuurlijke vegetatie waarschijnlijk geen positieve resultaten zal opleveren. Wanneer de mogelijkheden voor menselijk beheer van het landschap bijvoorbeeld beperkt zijn, helpt natuurlijke begrazing het risico op bosbranden te verminderen en open gebieden te behouden die gunstig zijn voor sommige soorten.