Menselijk gedrag vs. klimaatverandering
Bij het beoordelen van toekomstige overstromingsrisico’s worden er vaak vrij eenvoudige aannames gedaan. Deze beoordelingen leggen de focus op de veranderende wateromstandigheden, als gevolg van klimaatverandering. Maar, houden weinig rekening met de bevolkingsgroei en toenemende bebouwing in lager gelegen gebieden, de gevarengebieden. Terwijl dit van grote invloed is. De toenemende bebouwing binnen een overstromingsgebied, is in veel Europese gebieden namelijk een grotere oorzaak van toenemend overstromingsrisico dan klimaatverandering.
Toenemende risico’s en kosten
De groei wordt gestimuleerd door hoe de vergoedingen bij schade nu zijn ingericht, ook wel bekend als het compensatiebeleid. In Nederland wordt de schade door overstromingen, tot op zekere hoogte, namelijk vergoed binnen de ‘’Wet Tegemoetkoming Schade bij rampen’’ (WTS). Hierdoor verminderen de mogelijke financiële gevolgen en kunnen de positieve kanten van het bouwen in gevarengebieden opwegen tegen de nadelen. De risico’s lijken kleiner maar in werkelijkheid is het gevaar nog net zo groot. Want, de voorspelling blijft dat de zeespiegel met één meter gaat stijgen. Een ander nadeel zijn de stijgende kosten voor de maatschappij. De vergoeding bij schade wordt namelijk gefinancierd met algemeen belastinggeld en hier dragen we dus allemaal aan bij.
Aanpassen compensatiebeleid
Beleidsmakers moeten dan ook voldoende informatie hebben en de kwestie van alle invalshoeken bekijken om de juiste beslissingen te maken in het bestrijden van klimaatrisico’s. Het meenemen van menselijk gedrag in deze beslissing is hierbij belangrijk. Door het beleid van schadecompensatie aan te passen kan het risico op overstroming verkleind worden. In veel Europese gebieden is dit een effectieve manier is om toekomstige overstromingsrisico’s te verminderen. Vergeleken met enorm dure maatregelen zoals het verhogen van dijken, kost deze oplossing ook veel minder. Dat blijkt uit de studie van VU milieu-economen Max Tesselaar, Wouter Botzen, Timothy Tiggeloven en Jeroen Aerts, dat is gepubliceerd in Nature Communications. Zij hebben een methode ontwikkeld om toekomstig risico te voorspellen maar tegelijkertijd wordt er rekening gehouden met de invloed vanuit verzekeringsmarkten.
Uitgeschakelde industrieën
Ook de maatschappij wordt kwetsbaarder, wanneer er meer bebouwing komt in makkelijk overstroombare gebieden. Als een industrie (tijdelijk) plat ligt door een overstroming, kan dit langdurige economische gevolgen hebben. Daarnaast zorgt meer bebouwing in lage gebieden voor een ‘’lock-in’’ effect. Beleidsmakers hebben dan praktisch gezien geen andere keuze meer dan het kiezen voor de dure maatregel van het verhogen van dijken, om deze gebieden te beschermen.
Risicomijdend gedrag stimuleren
Gericht beleid is dan ook nodig om de oorzaken van overstromingen aan te pakken. Door niet alleen te kijken naar de aspecten van klimaatverandering, maar ook rekening te houden met beleid dat ontwikkelingen in gevarengebieden beïnvloedt, zijn effectievere keuzes mogelijk en worden toenemende risico’s beperkt.