De manier waarop het lichaam zich aan hogere temperaturen aanpast, blijkt anders voor sporters met een relatief hoog lichaamsgewicht dan voor sporters met een relatief laag lichaamsgewicht. Dit blijkt uit het onderzoek van Bewegingswetenschapper Puck Alkemade.
Alkemade: “Tijdens inspanning op hoge intensiteit en/of van lange duur in een warme omgeving, stijgt de lichaamstemperatuur, de hartslag, en het thermisch ongemak. Hierdoor neemt het risico op prestatieverlies, hitte gerelateerde klachten zoals kramp of duizeligheid, en hitteziekte toe.”
Hitte en lichamelijke beperking
Alkemade deed ook onderzoek naar sporters met een lichamelijke beperking. Zij hebben soms meer moeite met het reguleren van de lichaamstemperatuur. Bij sporters met bijvoorbeeld een dwarslaesie is tijdens inspanning het bovenlichaam actief, en daarom is het onderlichaam wellicht een praktische locatie om te koelen. Alkemade: “We zagen echter dat voor deze sporters, koeling van het onderlichaam minder effectief is dan koeling van het bovenlichaam. De resultaten van mijn onderzoek benadrukken dat strategieën ter verlichting van hittestress afgestemd moeten worden op de individuele sporter.”
Veranderend klimaat
Door het veranderende klimaat neemt de frequentie, duur, en intensiteit van hittegolven toe. Vooral tijdens duurevenementen, zoals marathons, kan dit leiden tot hitteletsel. Huidige richtlijnen met betrekking tot sporten in de hitte zijn vaak algemeen, terwijl er grote verschillen bestaan tussen sporters in de manier waarop zij hittestress tolereren. “Een meer persoonlijke benadering is dan ook nodig om sporters optimaal voor te bereiden op de hitte. Daarom is het belangrijk dat we meer inzicht krijgen in de individuele respons op hittestress", aldus Alkemade.
Omgaan met hitte
Niet alleen atleten hebben ervaring met de gevolgen van inspanning in de hitte, maar wij allemaal. Je voelt je warm en oncomfortabel, je gaat flink zweten, je prestatie neemt af, en wellicht krijg je last van hitte-gerelateerde klachten zoals kramp of duizeligheid. In de toekomst zullen we hier waarschijnlijk vaker mee te maken krijgen.
Deze negatieve gevolgen van de hitte kunnen worden verminderd door middel van herhaald trainen in een warme omgeving of door koeling strategieën toe te passen. Alkemade: “Maar hoe pak je dat aan? Elke sporter is anders: mannen, vrouwen, sporters met een lichamelijke beperking, klein of groot van stuk. Sommigen kunnen beter tegen de hitte dan anderen, en de ene reageert beter op bijvoorbeeld hitte-acclimatisatie dan de ander. Daarom heb ik me in mijn onderzoek verdiept in de individuele respons op hittestress, hitte-acclimatisatie, en koeling strategieën.”
Optimale voorbereiding voor sporten in de hitte verschilt per persoon
16 juni 2023
Tijdens inspanning in de hitte vertonen sporters een grote variatie wat betreft prestatieverlies en lichaamstemperatuur. Voor sommige atleten lijkt het daarom verstandig om te investeren in hittetraining (hitte-acclimatisatie) en koeling strategieën. Maar ook hier blijkt dat sporters verschillend reageren.