Door de personeelstekorten in de zorg en discussie rondom de houdbaarheid van de langdurige zorg rekent onze samenleving steeds meer op mantelzorgers. Uit onderzoek van het SCP blijkt dat bijna 2 miljoen mensen een betaalde baan met mantelzorgtaken combineren. Een deel hiervan ervaart problemen zoals overbelasting en gezondheidsproblemen.
De wisselwerking tussen werk en mantelzorg staat centraal in dit onderzoek van De Boer en Broese van Groenou. Wordt werken moeilijker omdat je ernaast moet zorgen, of is mantelzorg moeilijker vol te houden omdat je ernaast blijft werken? Om het huidige beleid goed te informeren over wat de combinatie van arbeid en mantelzorg haalbaar maakt en behoudt, is meer kennis nodig over de interactie tussen werk en mantelzorg.
Deze wederzijdse afhankelijkheidsrelatie tussen werk en zorg bestaat op individueel vlak, maar ook bij maatschappelijke stakeholders (werkgevers, zorgprofessionals, beleidsmakers) die vormen van ondersteuning faciliteren en daar mogelijk tegenstrijdige belangen in hebben. Er zijn nog maar weinig bedrijven die mantelzorgvriendelijk beleid voeren, en bij zorgprofessionals is naar verhouding weinig aandacht voor hoe mantelzorgers het geven van hulp met hun werk combineren.
Dit onderzoek levert op twee manieren kennis op over hoe de combinatie van werk en mantelzorg ondersteund kan worden. Eerst wordt op individueel niveau in kaart gebracht welke groepen mantelzorgende werknemers problemen en kansen ervaren op de arbeidsmarkt. Hierbij wordt ook gekeken naar de verschillende omstandigheden en levensfase van de mantelzorgers. Zo zijn de gevolgen van een zorgtaak mogelijk anders voor jongeren die bezig zijn met studie of eerste baan, als voor veertigers met jonge kinderen of voor degenen die bijna met pensioen gaan.
Vervolgens wordt in interviews met werkende mantelzorgers en werkgevers en focusgroepen met beleidsmakers en andere stakeholders besproken welke ondersteuning voor deze groepen noodzakelijk, mogelijk en wenselijk zijn. Hierbij gaat de aandacht uit naar dilemma’s die de combinatie van werk en zorg belemmeren. De verkregen inzichten worden in nauw overleg met betrokken stakeholders vertaald naar concrete aanbevelingen voor beleid en praktijk.
Broese van Groenou: “We zijn zeer blij met deze financiering die de band tussen VU en SCP in het onderzoek naar werk en mantelzorg versterkt. Het thema is zeer actueel nu de overheid steeds meer rekent op mantelzorgers inzake de hulp aan kwetsbare burgers. Een goed afgestemde mix van kwantitatief en kwalitatief onderzoek zal meer zicht geven op hoe burgers werk en zorg langdurig kunnen combineren op verschillende momenten in de levensloop.”
Het onderzoek wordt uitgevoerd aan VU Amsterdam in nauwe samenwerking met het Sociaal en Cultureel Planbureau. Dit onderzoek heeft een looptijd van twee jaar en wordt gefinancierd door Instituut Gak. Instituut Gak wil een bijdrage leveren aan de kwaliteit van de sociale zekerheid in Nederland door financiële ondersteuning van onderzoek, maatschappelijke projecten, leerstoelen en lectoraten.