Een ligand is een molecuul dat bindt aan receptoreiwitten, die als gevolg hiervan diverse biologische processen zeer gericht beïnvloeden. Interventie in dergelijke processen is een essentieel onderdeel van het werkingsmechanisme van veel geneesmiddelen. Aangezien het therapeutisch potentieel van geneesmiddelen afhangt van hoe ze interacteren met hun doelwitten, is het belangrijk om de binding tussen liganden en receptoren vroeg in het ontwikkelingsproces van geneesmiddelen te beoordelen en optimaliseren. VU-promovendi Jelle van den Bor en Nick Bergkamp ontwikkelden daarvoor, onder begeleiding van Raimond Heukers en hoogleraar Martine Smit, een technologie die antilichamen combineert met nanoluciferase-gebaseerde bioluminescentieresonantie energieoverdracht (NanoBRET). De resultaten zijn gepubliceerd in Cell Report Methods.
De biofysische techniek NanoBRET is in opkomst als een krachtig hulpmiddel om nabijheid of interacties van eiwitten te detecteren. Het grootschalig gebruik van NanoBRET wordt echter belemmerd door technische uitdagingen in het verkrijgen van meetbare fluorescent-gelabelde liganden zoals kleine chemische moleculen. Aangezien de door de VU ontwikkelde NanoB2 technologie specifieke eiwitten (antilichamen of fragmenten hiervan) gebruikt als drager van de fluorescerende labels, is kwantitatieve ligandfarmacologie voor een breder scala aan liganden mogelijk geworden. Hoewel de technologie afhankelijk is van de beschikbaarheid of ontwikkeling van dergelijke antilichamen, heeft het de potentie om de binding van alle soorten liganden, biologisch of chemisch, te meten.
Nieuwe methode meet binding van moleculen aan farmacologische targets
18 april 2023
Farmacochemici van de Vrije Universiteit Amsterdam ontwikkelden, in samenwerking met de Universiteit van Nottingham en het Nederlandse antilichaambedrijf QVQ, een nieuwe technologie om de binding van liganden, een soort bindingsmoleculen aan verschillende targets van geneesmiddelen gemakkelijk in real-time te bestuderen. Het combineren van deze technologie, genaamd NanoB2 (nanobody-NanoBRET), met andere bindingstesten kan ons inzicht in de farmacologie van liganden vergroten. Ook zou dit kunnen helpen bij de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen.