Het onderzoek komt voort uit gesprekken met de Vereniging tot Natuurbehoud (VTN) uit de gemeente Eijsden-Margraten en de Provincie Limburg. Hierin bleek dat bij beleidsafwegingen ten aanzien van ruimtegebruik het moeilijk is om de waarde van natuur goed in te schatten en te duiden. Het onderzoek volgt ook uit het rapport ‘Natuur-inclusief Nederland’ van de Raad voor de Leefomgeving (2022) dat stelt dat de echte waarde van natuur voor onze maatschappij en economie vaak onbekend is en niet goed wordt gewaardeerd.
Om een eerste voorzichtige inschatting te geven van de economische waarde van het landschap en natuur van Zuid-Limburg zijn twee categorieën bekeken: (1) de functies van ecosystemen voor mensen en economie en (2) de waarde die mensen van buiten Zuid-Limburg toekennen aan de natuur en bereid zijn om middels een betaling deze natuur te versterken.
- Bij de eerste categorie gaat het om lucht- en waterzuivering door bossen en de bodem, aantrekkelijkheid van de natuur voor toerisme, het vastleggen van CO2, en de rol van de natuur voor de bestuiving van fruitgewassen. Deze functies zijn vertaald in monetaire voordelen die de economie betrekt van de natuur. De jaarlijkse waarde van deze functies voor de economie en welzijn ligt tussen de €300-486 miljoen/jaar.
- Bij de tweede categorie zijn meer dan 1.500 Nederlanders geïnterviewd. Zuid-Limburg is een zeer populaire bestemming en 92% van de ondervraagden is een keer in Zuid-Limburg op bezoek is geweest, meestal voor ontspanning. Respondenten is onder meer gevraagd hoeveel zij bereid waren om bij te dragen aan de natuur. Deze bijdragen zijn opgeteld tot een totale jaarlijkse bijdrage Peter Robinson, projectcoördinator: “Het blijkt dat het bosareaal het hoogste wordt gewaardeerd (€803 miljoen per jaar) gevolgd door natuurlijke grasland-areaal (€76 miljoen per jaar). Respondenten zijn gemiddeld bereid zijn €5,68/jaar te betalen om met extra maatregelen een diersoort uit de bedreigde status te halen”.
Op basis van deze inschattingen kan de waarde van het natuurlijk kapitaal worden ingeschat. Dat is de waarde van de ecosystemen die de diensten leveren. Deze ligt voor Zuid-Limburg minimaal tussen de €64-74 miljard euro. De waarde van het natuurlijk kapitaal geeft alleen de natuurwaarde aan van de onderzochte ecosysteemdiensten. De natuur heeft ook een intrinsieke waarde als leefgebied voor planten en dieren. Onderzoeker Jeroen Aerts: “Dit bedrag is alleen een deel van de economische waarde, en dus nadrukkelijk niet de prijs die we zouden accepteren om die natuur te verkopen. De natuur maakt leven op aarde mogelijk, en zonder natuur zou ons eigen leven op aarde onmogelijk zijn, wat een oneindige waarde impliceert”. De schattingen passen overigens goed binnen een nationale waardering van natuur door het CBS.
Het rapport geeft ook een aantal aanbevelingen: (1) Bij investeringsafwegingen in de ruimte moet natuur een volwaardige rol krijgen door onafhankelijke en gespecialiseerde partijen; (2) Met een natuurlijk kapitaal van €64-74 miljard, en de afhankelijkheid van tienduizenden banen in de toerisme sector van een gezonde natuur zijn investeringen in natuur gerechtvaardigd. Deze studie laat zien dat natuur een directe economische baat heeft; (3) De grenzen aan de draagkracht van de natuur zijn bereikt, en om de natuurlijke diensten voor onze economie en welzijn op peil te houden moet overbelasting van die natuur omlaag om een duurzaam evenwicht te verkrijgen.
Het rapport is hier in te zien.