Dit besluit neemt het College van Bestuur samen met de betrokken faculteiten en in afstemming met het centrum op basis van de bevindingen van de commissie Stolker, die gevraagd werd het centrum te onderzoeken. De werkzaamheden van het centrum waren al eerder opgeschort.
Rector Magnificus Jeroen Geurts: ‘De commissie heeft geen bewijs gevonden dat individuele onderzoekers hun opvattingen hebben laten ‘kopen’ of dat onder druk van Chinese financiers sprake is geweest van zelfcensuur. Om haar onderzoek naar de onafhankelijkheid van het centrum goed te kunnen doen, heeft de commissie ook gekeken naar de deugdelijkheid van het onderzoek van het centrum, naar de mogelijke kwetsbaarheid voor politieke beïnvloeding, en naar de gebruikte wetenschappelijke methodes. Over dat alles is de commissie kritisch. Daar bovenop komt de conclusie dat er onvoldoende openheid en transparantie is geweest over de wijze van financiering van het centrum. Daarmee is het wat de VU betreft duidelijk dat het centrum niet in zijn huidige vorm en onder de huidige voorwaarden kan worden voortgezet.
Het centrum was onvoldoende inhoudelijk ingebed in de universiteit. En hoewel het besef van de kwetsbaarheid van de enkelvoudige financiering (door de Chinese partner) er al was, zijn we hierin als VU onvoldoende alert geweest. In de toekomst zullen we kritischer kijken naar de risico’s van ‘single funding’, en daar ook actiever de ethische commissies van de VU bij betrekken’.
Hoe Nederlandse universiteiten kunnen samenwerken met ‘onvrije landen’ en hoe we ons minder kwetsbaar maken als kennisinstellingen, is momenteel onderwerp van nationaal debat. Niet voor niets werken we al met de nationale Leidraad Kennisveiligheid die nu versneld zal worden ingevoerd. Binnen de VU zullen de faculteiten bekijken of en op welke manier de wetenschappelijke relatie met Chinese partners voortgang kan krijgen. Op het thema van mensenrechten zal in de toekomst in elk geval geen gebruik meer worden gemaakt van financiering uit China.
De commissie benoemt verder de uitlatingen van een medewerker met betrekking tot de positie van de Oeigoeren. Deze uitlatingen zijn in een niet–wetenschappelijke context gedaan en vallen derhalve onder de vrijheid van meningsuiting. De VU distantieert zich van de uitlatingen. ‘De vergoelijking of zelfs ontkenning van de situatie van de Oeigoerse moslims is bijzonder ongepast en levert op geen enkele manier een positieve bijdrage aan het verbeteren van de benarde situatie waarin deze bevolkingsgroep verkeert’, aldus Geurts.
Het College van Bestuur en de faculteiten sluiten zich aan bij de constatering van de commissie dat het onderzoek van de NOS heeft bijgedragen aan versnelde bewustwording van de risico’s rondom de eenzijdige financiering van het centrum. De journalistieke kritische toetsing van hetgeen zich heeft afgespeeld rondom het centrum bevestigt de waarde van onafhankelijke en vrije pers, die ons op verschillende vlakken in de samenleving, in de politiek maar zeker ook binnen wetenschap een spiegel voorhoudt.
Informatie voor de pers
Het rapport van de commissie Stolker is hieronder integraal beschikbaar. Zodra het hele rapport beschikbaar is in het Engels wordt ook die versie op de website geplaatst. Medewerkers en oud-medewerkers van het centrum hebben hun reactie gegeven op het rapport en de bevindingen van de commissie. Ook deze reactie is hieronder te vinden. Een eerdere reactie van de medewerkers op het concepteindrapport, was al door de commissie zelf in de bijlagen bij het rapport opgenomen.
Eindrapport commissie Stolker onderzoek CCHRC
Engelse vertaling eindrapport commissie Stolker onderzoek CCHRC (zonder bijlagen)
