Interdisciplinaire consortia van kennisinstellingen, private en publieke partners gaan onderzoek doen naar hoe de werking van missiegedreven innovatiesystemen beter kan worden begrepen, onderbouwd en geoptimaliseerd. De projecten krijgen samen ruim 4,2 miljoen euro toegekend. Maatschappelijke en private partners dragen daarbovenop nog eens 800.000 euro bij aan cofinanciering.
Deze call valt onder de Kennis- en Innovatieagenda (KIA) Maatschappelijk Verdienvermogen (KIA MV) en richt zich op het ontwikkelen van kennis over factoren die het succes van innovatieopschaling en versnelling binnen missiegedreven innovatiesystemen kunnen duiden. Het doel van deze call is kortom, om meer kennis te vergaren en inzicht te krijgen over hoe missiegedreven innovatiesystemen werken. Het onderzoek biedt inzichten in de tussenliggende stappen die nodig zijn om van innovatie naar maatschappelijke impact en verdienvermogen te komen.
Fieldlabs@Scale: Opschalen van fieldlabs voor missiegedreven innovatie
Een van de toegewezen projecten is het Fieldlabs@Scale project, waarvan Hans Berends penvoerder is. Binnen een fieldlab experimenteren kennisinstellingen, bedrijven en andere regionale organisaties met nieuwe oplossingsrichtingen voor maatschappelijke problemen. De innovaties die zo ontwikkeld worden blijken echter vaak moeilijk schaalbaar waardoor de impact op het maatschappelijke verdienvermogen nog moeilijk aan te tonen is. In het Fieldlabs@Scale project doet eeninterdisciplinair consortium onderzoek naar het opschalen van missie-gedreven innovaties door fieldlabs in verschillende domeinen: smart industry, gezondheidszorg, landbouw en infrastructuur. Samen met beleidsmakers, regionale netwerkorganisaties, fieldlabs en hun achterliggende organisaties brengt het project de mechanismen voor het gezamenlijk experimenteren in kaart en ontwikkelt op basis van deze inzichten een instrumentarium en opleidingsprogramma voor fieldlabs.
Wat is een missiegedreven innovatiesysteem?
Klimaatverandering, cybersecurity, vergrijzing: onze samenleving staat voor grote uitdagingen. Sinds 2020 heeft de rijksoverheid daarom ingezet op een missiegedreven topsectoren- en innovatiebeleid. Missiegedreven innovatie verandert de kijk op de context en de systemen waarbinnen innovatie plaatsvindt. Een missiegedreven innovatiesysteem kan op vele manieren worden ingevuld.
Bijvoorbeeld: een initiatief om voedselverspilling lokaal aan te pakken met lokale landeigenaren, boeren, voedselverwerkers, bedrijven en consumenten door van groenteoverschotten soepen en sauzen te maken die bij een lokale supermarkt worden verkocht. Hier komen maatschappelijke uitdagingen rondom duurzaamheid en toegang tot gezonde voeding samen met verdienvermogen om zo maatschappelijk verdienvermogen te realiseren. Vragen die hierbij opkomen in het kader van de call zijn bijvoorbeeld: welke aspecten spelen een cruciale rol in het succesvol versnellen van deze innovatie? Als er wordt opgeschaald, hoe blijf je aansluiting vinden bij de verschillende betrokken partijen (landeigenaren, boeren, voedselverwerkers, bedrijven en consumenten)? Het uitwerken van deze kwesties vraagt om een combinatie van perspectieven en veranderingen op verschillende lagen en gebieden: technologie, beleid en gedrag.