Whatsapp-bericht als bewijs voor huwelijk
Hoe kan men beslissen of een koppel echt verliefd is, een persoon echt homo is of in Jezus gelooft? Hoe kan men menselijke emoties objectief vaststellen? Betrokkenen bij immigratieprocedures worden dagelijks geconfronteerd met dit soort dilemma’s. Met de subsidie start de Hart een onderzoek naar de toenemende rol van emotie in de bescherming van de soevereiniteit van staten in het migratierecht, in controle op schijnhuwelijken enerzijds en LHBT-asielzoekers en bekeerlingen anderzijds. Bij alle drie speelt een beoordeling van emoties een rol. Het gaat hierbij niet zozeer om wat emoties zijn, maar om hoe emoties sociaal worden geconstrueerd door een scala aan actoren in het besluitvormingsproces. ‘Zo is bij controle op schijnhuwelijken zeggen dat je van elkaar houdt niet genoeg. Je moet bijvoorbeeld Whatsapp-berichten overleggen. En dan kan het gebeuren dat de IND-ambtenaar of een rechter oordeelt dat de diepgang van de daar geuite emoties onvoldoende is.’ aldus de Hart.
Wetenschappelijke én maatschappelijke impact
Het dilemma van de objectieve vaststelling van menselijke gevoelens is een complex thema dat iedereen in het migratierecht bezighoudt, in zowel asielprocedures als bij gezinshereniging. ‘Het gaat om zeer intieme emoties van liefde, seks en geloof. Wanneer deze niet als ‘oprecht’ worden beschouwd, worden zij gezien als een bedreiging voor de nationale soevereiniteit, en die van de Europese Unie’, aldus de Hart. Het uitgebreide empirische onderzoek is van nationaal en internationaal belang voor stakeholders in migratieprocedures, zoals uitvoeringsambtenaren, rechters, advocaten en NGO’s. Wetenschappelijk levert het een bijdrage aan de kennis over hoe emotie functioneert in het migratierecht en in recht in het algemeen.
Voor gezinsherenigers en asielaanvragers is het onderzoek van groot belang, omdat het beoordelen van hun emoties tijdens het besluitvormingsproces een grote impact heeft op hun leven, en op hoe ze procedure ervaren hebben. ‘Tegen de achtergrond van de discussie in Nederland over te strikte uitvoeringspraktijken en etnisch profileren, is het van groot belang om ook de ervaringen van de aanvragers in het onderzoek te betrekken ’.
Onderzoek
Met de subsidie kunnen twee promovendi zowel juridisch als uitgebreid empirisch onderzoek doen, waaronder observatie van gehoren, dossieronderzoek en interviews met uitvoeringambtenaren, advocaten, rechters en aanvragers. Marcelle Reneman en Thomas Spijkerboer zullen betrokken zijn bij de begeleiding van de promovendi. De Hart spreekt haar waardering uit voor haar collega’s in de sectie migratierecht en hun steun bij de aanvraag. ‘Ik wil benadrukken dat je een project als dit niet in je eentje binnenhaalt. De sectie migratierecht biedt een stimulerende omgeving waarin dit mogelijk is.’
Met de NWO Open competitie - SGW geeft het NWO-domein Sociale en Geesteswetenschappen aan onderzoekers de kans onderzoek te verrichten naar een onderwerp van eigen keuze, zonder thematische randvoorwaarden.