Er zijn maar weinig studenten die openlijk durven te twijfelen aan hun studiekeuze. Ze krijgen, al dan niet expliciet de boodschap van hun omgeving (collega-studenten, vrienden, familie) te horen dat ze uitverkoren studenten zijn, dat ze ‘binnen’ zijn, dat je mag arts worden, een belangrijk vak. Toch lopen er genoeg studenten rond op onze faculteit die de studie niet zo leuk vinden, of dat nu aan het begin, halverwege of het einde van de studie is.
Waar ook de nodige studenten mee rond lopen, is twijfel over de keuze voor een specialisatie, na het behalen van je basisartsdiploma en daarmee verbonden, de keuze voor hun semi-artsstage (SAS) in het derde masterjaar. In de groep van masterstudenten wordt vaak een schijn van keuzezekerheid opgehouden. Studenten die twijfelen, gaan hierdoor vaak nog meer twijfelen: “Iedereen weet al wat hij wil en ze vragen ook de hele tijd aan mij ‘En Jij, weet jij het al? Gek word ik er van.”
Als studieadviseurs komen wij alle varianten van twijfels en keuzeproblematiek in alle fasen van de opleiding tegen. Wat vooral stress blijkt te veroorzaken is een of meerdere gedachten in de trant van:
- “Ik moet in een keer goed kiezen.”
- “Hoe weet ik nu echt zeker dat ik de juiste keuze maak?’
- “Stel nu dat ik me later realiseer dat die andere keuze toch een betere zou zijn geweest?”
- “Maar stel nu dat ik spijt krijg?”
- “Maar iedereen zegt dat ik gek ben dat ik … als ik….”
Het is een aardige oefening om in geval van keuzestress bij jezelf het volgende na te gaan:
- Heb je eerder (belangrijke) keuzes gemaakt?
- Hoe ben je toen tot een keuze gekomen?
- Was je tevreden met je besluit?
- Ben je meer iemand van het hoofd of het hart?
- Hoeveel procent van het keuzeproces geschiedt vanuit angst en hoeveel uit nieuwsgierigheid en kracht?
- Wil je liever leven vanuit angst of vanuit nieuwsgierigheid en kracht?
Is de vraag wel de juiste vraag?
Studenten komen bij ons binnen en presenteren hun dilemma. Ze spreken uit dat ze geen antwoord kunnen formuleren op hun vraag. Die vraag is er vaan een van “Zal ik … of zal ik …?” Het loont om bij jezelf na te gaan: als je geen antwoord kunt formuleren op je vraag, ook niet na weken, maanden of soms zelfs jaren van onderzoek, klopt je vraag dan wel? Misschien stel je wel de verkeerde vraag. Als dat zo is, is het logisch dat je geen antwoord kunt formuleren. Welke vraag is de juiste vraag? Hoe krijg je antwoord op deze vraag? Welke acties kun je daar bij verzinnen (literatuuronderzoek, gesprekken met specialisten of andere personen, dagboek bijhouden etc.)?
Renee Out, master studente geneeskunde VUmc, heeft de stichting Mastering Medicine opgericht. Zij wil masterstudenten die problemen hebben met het tot stand komen van een keuze voor vervolgopleiding helpen en de passie in de zorg terugbrengen. Voor de nodige masterstudenten geldt “Dat de master niet brengt wat je dacht dat het zou zijn, toen je er aan begon!” De website voorziet in informatievoorziening – over alle specialismen, met name ook de mogelijkheden om ‘buiten de zorg’ te gaan werken’ en er zijn voor studenten mogelijkheden om een training te volgen of coaching te krijgen. De training is met behulp van externen opgezet. De website: www.masteringme.nl
