Masterclasses voorjaar 2023
Pre-University College
Masterclasses
-
ARMOEDE DE WERELD UIT!
Waarom worstelen sommige landen met voortdurende armoede en welke oplossingen kun jij hiervoor bedenken?
Stel dat je een regering van een sub-Sahara Afrikaans land moet adviseren. Het land kampt met extreme armoede en wordt geteisterd door acute hongersnood. Jij wordt gevraagd om beleid te ontwikkelen gericht op een gezond en welvarend leven voor alle inwoners van het land. Onmogelijk? In drie colleges geven we inzicht over feiten en verzinsels van ontwikkelingslanden. Wat zijn restricties, mogelijkheden en beleidsalternatieven voor productie in de landbouw? Wat is de rol van kwaliteit van de bodem en de beschikbaarheid van water, en in welke mate kunnen irrigatie en kunstmest gebruikt worden om produc¬tiviteit in de landbouw te verhogen? Wat is nodig om een hogere productiviteit te vertalen in een gezond en welvarend leven? Tijdens de laatste zitting discussiëren we over de analyses en oplossingen die jij hebt bedacht.
DATA EN TIJDEN + OVERIGE INFORMATIE
-
BEKIJK DE MENSELIJKE BEWEGING EENS MET EEN ANDERE BRIL!
Bestudeer de anatomie en functies van het bewegingsapparaat met behulp van Virtual Reality
Tijdens deze Masterclass leer je op een onderzoekende en interactieve manier hoe je het menselijk bewegen kunt analyseren. Met behulp van Virtual Reality, 3D-printing en andere werkvormen leer je veel over de anatomie en de functies van het bewegingsapparaat. Samen met je medescholieren ga je een beweging naar keuze analyseren van bijvoorbeeld een (top)sporter, winkelmedewerker of revalidant. Met de informatie die jullie daar uit hebben gehaald geven jullie een advies om mee te geven aan deze persoon, om er zo voor te zorgen dat hij/zij betere prestaties gaat leveren of bijvoorbeeld minder last van blessures kan krijgen. Duik in de wereld van de anatomie en bekijk het menselijke beweging eens met een andere bril!
DATA EN TIJDEN + OVERIGE INFORMATIE
-
CHAOS EN DYNAMICA
Gek op wiskunde? Ontdek dynamische systemen en leer deze beschrijven met wiskunde. Wat gebeurt er als er chaos in deze systemen optreedt?
Dynamische systemen-theorie bestudeert alles wat beweegt: van planeten in het zonnestelsel, via wolken in de lucht, tot populaties van dieren. Met wiskunde kunnen we een dynamisch systeem beschrijven en ermee rekenen. Interessante vragen zijn “Ontstaat er een evenwicht?”, “Gaat het systeem naar oneindig?” en “Zijn er periodieke banen?”. Veel dynamische systemen vertonen chaos. In deze masterclass leer je wat dat betekent.
We gaan verschillende dynamische systemen analyseren, en komen uiteindelijk uit bij fractals. Fractals spelen een belangrijke rol in de chaostheorie. Een fractal is een meetkundige figuur die opgebouwd is uit delen die gelijkvormig zijn met de figuur zelf. Als eindopdracht ontwerp je je eigen fractal en presenteer je deze op een wetenschappelijke postermarkt. We maken in deze masterclass geregeld gebruik van het computerprogramma Mathematica.
DATA EN TIJDEN + OVERIGE INFORMATIE
-
CRIME IN THE CITY
Hoe beïnvloedt criminaliteit de economie van een stad en andersom?
Steden zijn de motor van economische groei. Met een fascinerende snelheid vindt urbanisatie plaats over de hele wereld. Tegelijkertijd zijn steden ook de plekken waar criminaliteit welig tiert. De leefbaarheid van de stad staat daardoor onder druk. Hoe kan ervoor worden gezorgd dat de overheid niet achter de feiten aanloopt, maar over de middelen beschikt om preventief in te grijpen om zo een veilige stedelijke omgeving te creëren? In deze Masterclass ga je vanuit verschillende invalshoeken in op het thema Crime in the City. Hoe kun je vanuit een economisch perspectief criminaliteit verklaren? Is segregatie een bron van criminaliteit? Welke beleidsmaatregelen en strafrechtelijke maatregelen zijn effectief om criminaliteit te bestrijden? In interactieve colleges wordt op deze vragen ingegaan. Je zult leren zelf de goede vragen te stellen en antwoorden te zoeken en te vinden. Daarbij is ook ruimte om in groepjes aan de slag te gaan met eigen gekozen deelonderwerpen die je onder begeleiding van docenten en studenten gaat uitwerken. We sluiten de Masterclass af met presentaties van jullie eigen onderzoeken.
DATA EN TIJDEN + OVERIGE INFORMATIE
-
ERFGOED EN KLIMAAT
Leer hoe we erfgoed en kennis over het verleden in kunnen zetten voor klimaatveerkracht!
Iedere dag is het in het nieuws: de zomers worden heter, de winters natter en de zeespiegel hoger. Het klimaat verandert merkbaar en dat maakt dat bewoners, bedrijven en boeren moeten wennen aan veranderend weer en grotere kans op overstromingen, droogteperiodes en ander ongemak, zoals verzilting van de bodem en veranderende biodiversiteit in de natuur.
Overheden plannen ook allerlei plannen om het landschap aan te passen aan deze veranderende omstandigheden. Klimaatadaptatie heet dat. Zo worden bijvoorbeeld dijken langs de kust en rivieren versterkt en wordt er gezocht naar plekken om regenwater op te slaan. Deze nieuwe ‘waterberging’ kan voorkomen dat huizen en bedrijven onder water komen te staan als er ineens veel regen valt. Bij droogte kan datzelfde water worden gebruikt in de landbouw in tijden van droogte.
Je zou denken dat deze klimaatadaptatie vooral gaat over innovatie: een nieuw probleem vraagt immers nieuwe oplossingen. Maar dat is slechts ten dele waar. Het klimaat is ook in het verleden veranderd en Nederlanders hebben minstens duizend jaar ervaring met het bouwen van dijken. En daarnaast: iedereen zal moeten wennen aan veranderende omstandigheden. Als je leefomgeving drastisch verandert, is het ook fijn als dingen in je omgeving herkenbaar blijven. Als je verhuist neem je je meest dierbare spullen mee. Maar hoe doen we dat op de schaal van het Nederlandse landschap? Daar gaan we in deze Masterclass mee aan de slag.
DATA EN TIJDEN + OVERIGE INFORMATIE
-
GENDER EN SEKSUALITEIT
Wat maakt je dat je je man, vrouw of anders voelt? Hangt gender samen met seksuele identiteit? Onderzoek filosofische, medische en antropologische visies hierover.
Hoe komt het dat we mensen haast automatisch indelen in man of vrouw? Wat is gender eigenlijk? Is het lichamelijk of sociaal of een beetje van allebei? Wat betekent dit voor transgender personen die zich niet thuis voelen in deze categorieën? En hangt gender samen met seksuele identiteit? In deze Masterclass maak je kennis met verschillende filosofische theorieën en met medische en antropologische perspectieven op gender en seksualiteit. Je krijgt colleges vanuit deze drie perspectieven en sluit de Masterclass af met een presentatie.
DATA EN TIJDEN + OVERIGE INFORMATIE
-
HEALTH DETECTIVE
Wat komt er allemaal kijken bij het zoeken naar een oplossing voor een patiënt met een gezondheidsprobleem? En welk microbiologisch onderzoek geeft je een clue?
Tijdens deze Masterclass krijg je een casus toegewezen en ga je zelf heel veel doen. Hoe kun je ervoor zorgen dat ‘jouw’ patiënt tijdens het eerste consult informatie verstrekt die jij nodig hebt? Welk lichamelijk onderzoek kun je uitvoeren op basis van het eerste gesprek met de patiënt? Welke monsters heb je nodig om een goede diagnose te stellen? Hoe neem je het patiëntmateriaal af en hoe kun je deze microbiologische monsters beoordelen? Welke hygiëne moet je zelf in acht nemen als je werkt in de gezondheidszorg? Hoe communiceer je een gestelde diagnose en een behandelplan naar een patiënt? Tijdens deze Masterclass ga je aan de slag met al deze vragen.
DATA EN TIJDEN
-
LEVEN IN EEN VIRTUELE WERKELIJKHEID
Hoe beïnvloeden virtualiteit en digitale technologieën ons leven, ons gedrag en onze identiteit?
In deze Masterclass onderzoeken we virtuele werelden en opkomende technologieën als VR en AR. Zowel in games als in andere toepassingen gaan deze technologieën onze levens de komende jaren flink op zijn kop zetten. De grens tussen “echt” en “onecht” zal langzaam maar zeker gaan vervagen. Maar wat zijn de gevolgen van deze virtualiteit voor ons leven, ons gedrag en onze identiteit? Samen met een antropoloog, een communicatiewetenschapper en een jurist ga je je verdiepen in het onderzoek naar virtuele werelden. Kun je eigenlijk antropologisch veldonderzoek doen in zo’n virtuele wereld? Hoe beïnvloedt de onderdompeling in een virtuele omgeving onze gedragingen? En zijn misdrijven uit de offline wereld (zoals aanranden, stelen en doden) eigenlijk ook strafbaar als ze “virtueel” worden gepleegd of gelden er in online werelden andere (rechts-)regels?
DATA EN TIJDEN + OVERIGE INFORMATIE
-
DE LITERATUURLIJST
Multatuli en de glansrol van literatuur.
Bob Dylan, een popidool van vijftig jaar geleden, heeft de Nobelprijs voor de Literatuur gekregen! Terecht volgens jou? En wat vind je dan van Ronnie Flex en Typhoon, verdienen hun teksten ook een literaire prijs? Horen zij bij de zogeheten ‘canon’, een soort literaire top tien aller tijden? En moet een roman of gedicht over seks, drugs en rock’n roll gaan of over iets geheimzinnigs als goena goena, of gaat het om andere dingen? Als je naar de literatuur kijkt, zie je hoe opvattingen over wat goede en slechte literatuur is in de loop der tijd verschuiven: de literaire canon is in beweging. Ooit was Multatuli door zijn Max Havelaar ook zo populair als een popster. Wordt hij nog steeds beschouwd als een beroemd schrijver? Wat heeft hij ons nu nog te zeggen? Welke schrijvers van nu en vroeger volgen zijn voetspoor? Hoe zit het bijvoorbeeld met De stille kracht van Couperus? In dit Pre-University College verdiep je je in moderne en oudere literatuur, leer je alles over ‘de literaire canon’ en doe je zelf een klein onderzoek, waarvan je de bevindingen tijdens het laatste college presenteert. Voorkennis is niet vereist (je leest wel twee titels die je op je literatuurlijst kunt zetten en doet inspiratie op voor de rest van je lijst).
DATA EN TIJDEN + OVERIGE INFORMATIE
-
REKEN JE RIJK!
Veel mensen hebben de neiging om hun kansen verkeerd in te schatten in niet op voorhand verzekerde situaties. Hoe komt dat, wat zijn voorbeelden en hoe groot zijn onze kansen in die situaties?
Uit onderzoek weten we dat veel mensen hun kansen bij onzekerheid te rooskleurig inschatten. Daar doen anderen hun voordeel mee. In de Masterclass “Reken je Rijk” gaan we daarom werken aan elementaire kansberekening, met interessante praktijktoepassingen. Je zult ervaren dat het niet vooral zal gaan om het onder de knie krijgen van complexe wiskunde, maar veel meer om de nauwkeurige interpretatie van een onzekere situatie. Saai? Helemaal niet. Makkelijk? Wie wil dat nou?
DATA EN TIJDEN
-
RELIGIE EN HET PUBLIEKE DEBAT
Geloven in de moderne samenleving
Lange tijd dachten sociologen en andere wetenschappers dat religie vanzelf zou verdwijnen. De gedachte was dat mensen door de toegenomen welvaart minder behoefte zouden hebben aan de ‘troost’ van een bovennatuurlijk wezen en dat ze vanwege wetenschappelijke ontwikkelingen zouden gaan inzien dat religie irrationeel is. De voorspellingen zijn niet uitgekomen. In sommige delen van de wereld (veel Afrikaanse en Latijns-Amerikaanse landen) groeit het christendom, met name de Pinksterkerken. In andere delen van de wereld wordt islam steeds populairder (Indonesië, Turkije). En ook in regio’s waar veel ontkerkelijking is, zoals in Nederland en andere westerse landen, komen daar vaak andere vormen van religie of spiritualiteit voor in de plaats. Dat religie blijvend onderdeel uitmaakt van de samenleving, of zelfs een grotere plek inneemt, gaat vaak gepaard met spanningen (“religiestress”). Daar zijn veel voorbeelden van: het boerkaverbod, de weigerambtenaar, en spreken we over paaseieren of verstopeieren? In deze module gaan we aan de hand van drie casestudies op zoek naar de oorzaak van alle spanningen en naar de belangen die meespelen bij dit soort debatten.
DATA EN TIJDEN + OVERIGE INFORMATIE
-
WAARNEMEN EN ILLUSIES
Niet alles is wat het lijkt: onderzoek zelf een illusie!
Wanneer je de massa van een object wilt weten kun je dit object optillen. Maar de waarneming van de massa wordt niet alleen bepaald door wat je dan voelt. De grootte van het object speelt ook een rol. Wanneer twee objecten met gelijke massa maar ongelijke grootte opgetild worden, wordt het kleinste object als zonder waargenomen. Dit heet de ‘size-weight illusion’. In deze Masterclass ga je zelf deze of een andere illusie onderzoeken. Om dit goed te doen komt er naast theorie over waarnemen ook informatie over het opzetten van een goed onderzoek en enige statistiek aan de orde.
DATA EN TIJDEN + OVERIGE INFORMATIE
-
WATERZEKERHEID
Hoe moeten we omgaan met water? Verdiep je in het principe Waterzekerheid en pas je inzichten toe om de leefbaarheid goed te houden, nu en in de toekomst!
Klimaatverandering zorgt voor steeds extremer weer. Daarnaast gebruiken mensen steeds meer water. Deze combinatie zorgt ervoor dat niet iedereen altijd voldoende schoon water heeft, vooral niet tijdens natuurrampen door droogte en extreme regenval. Dit heeft effecten op zowel ecosystemen als economische activiteiten, van voedselproductie tot toerisme. Maar ook drinkwatervoorziening komt hierdoor steeds verder in gevaar, zelfs in natte gebieden zoals Nederland.
Het principe Waterzekerheid is er op gericht om de leefbaarheid in een gebied op peil te houden of te herstellen, zowel voor waterbeschikbaarheid, weerstand tegen extreem weer en kansen voor sociaaleconomische ontwikkeling en voedselvoorziening. In deze masterclass bekijk je Water Security elke bijeenkomst vanuit een andere hoek: vanuit de gevolgen van klimaatverandering, vanuit de samenwerkingskansen tussen overheden en de bevolking, en vanuit de economie. Aansluitend pas je je nieuwe inzichten elke keer toe op je eigen project, in een gebied ergens op de wereld waar Waterzekerheid een probleem is, nu of in de toekomst.
De masterclass is ontwikkeld vanuit de opleiding Aarde, Economie en Duurzaamheid, maar geschikt voor iedereen met interesse in deze thematiek!
DATA EN TIJDEN + OVERIGE INFORMATIE
-
WE SHALL OVERCOME
Ontdek je eigen kracht als leider; ervaar de inspiratie van Martin Luther King jr. en andere game-changers die het positieve verschil maken in tijden van crisis.
Dr. Martin Luther King jr. ontving in 1965 een eredoctoraat aan de VU voor zijn moedige strijd voor mensenrechten en sociale rechtvaardigheid. Welke leiders maken het verschil, en inspireren mensen tot positieve verandering?
In deze Masterclass ‘We Shall Overcome’ onderzoeken we hoe succesvolle leiders zich duurzaam inzetten voor hun bedrijf of de samenleving. Hoe kan een leider hoop geven, mensen motiveren, en een vreedzaam gemeenschapsgevoel smeden? Wat doe je in een crisissituatie, wat is de rol van empathie en respect, en hoe kun je tot verzoening komen? Wat vraagt dat van de leider zelf een game-changer te zijn? Je onderzoekt deze vraagstukken in dialoog met (VU) wetenschappers. Je ontdekt je eigen kracht als leider, jouw moreel kompas, en ervaart de inspiratie van visionaire leiders zoals Dr. Martin Luther King jr., Maharma Gandhi en Michelle Obama. Opdrachten over leiderschap en speechen in teamverband brengen het geleerde tot leven.
DATA EN TIJDEN + OVERIGE INFORMATIE