In lijn met het onderzoek dat de Faculteit Religie en Theologie recentelijk met Regioplan uitvoerde, streeft het kabinet naar een meer alomvattende aanpak van zogenaamde therapieën voor ‘homogenezing’. Om de menselijke waardigheid van eenieder te kunnen waarborgen, zo schrijven de betrokken ministers, wil het kabinet deze praktijken nu en in de toekomst voorkomen en tegengaan. Een wettelijk verbod zou hieraan kunnen bijdragen: een dergelijk verbod is normstellend en biedt steun voor mensen die conversiepraktijken hebben ondergaan, stellen de betrokken ministers. Maar: het initiatief hiervoor laat het kabinet aan de Tweede Kamer.
In sommige gesloten culturele en religieuze gemeenschappen wordt geprobeerd om iemands seksuele oriëntatie of genderidentiteit te onderdrukken of te veranderen via zogenoemde ‘conversietherapie’. Een wettelijk verbod op deze omstreden ‘therapie’ zou grote symbolische waarde hebben voor de LHBTI+-gemeenschap, zo blijkt uit onderzoek dat we onlangs samen met Regioplan uitvoerden naar ‘homogenezing’.
Onverteerbaar
We voerden het onderzoek uit in opdracht van de ministeries van OCW en J&V. De betrokken ministers Dijkgraaf (OCW) en Yeşilgöz (J&V) scharen zich in hun op 5 juli verstuurde kabinetsreactie achter onze conclusie dat een wettelijk verbod op conversietherapieën een steun in de rug kan zijn voor de slachtoffers.
Minister Dijkgraaf benadrukt dat zulke praktijken niet passen binnen onze samenleving: “Iedereen moet de ruimte hebben om zich te ontwikkelen, zonder beperkingen.”
Minister Yeşilgöz noemt het ‘onverteerbaar’ als mensen onder zware druk gedwongen worden te ontkennen wie ze zijn: “Door duidelijk de norm te stellen en door veilige plekken om hierover te spreken, weten slachtoffers dat ze hulp kunnen krijgen en aangifte kunnen doen.”
De ministers onderschrijven echter ook onze bevinding dat de handhaving van een verbod lastig uitvoerbaar is en bij een verbod rekening gehouden moet worden met verschillende rechten van betrokkenen. VU-onderzoeker Leon van den Broeke: "Een wettelijk verbod kan ook een tegendraads effect hebben, juist in besloten geloofsgemeenschappen waar het wantrouwen jegens de overheid door een harde aanpak wordt bevestigd. Het beeld dat de overheid, ondanks het recht op godsdienstvrijheid, achter de religieuze voordeur probeert te komen, wordt versterkt en vormt een voedingsbodem voor complottheorieën en/of eindtijddenken, en het nog meer terugtrekken op het religieuze erf. Conversie zal dan nog meer in het verborgene plaatsvinden."
Het kabinet wacht nu op een wetsvoorstel dat D66, VVD, PvdA en GroenLinks vorig jaar hebben aangekondigd, schrijven de ministers aan de Tweede Kamer. Na indiening maakt het kabinet zijn standpunt kenbaar.
Samenhangend pakket
Regioplan-onderzoeker Heleen Schols vindt het goed om te zien dat het kabinet de belangrijkste conclusies uit het eindrapport onderschrijft en actie wil ondernemen. “Het is goed om te lezen dat het kabinet wil sturen op een samenhangend pakket aan maatregelen, waarbij de boodschap duidelijk is: de overheid keurt conversietherapie af.” VU-onderzoeker Lenneke Post: “Alleen zo’n aanpak kan de voedingsbodem voor deze praktijken verkleinen en het begrip voor LHBTI+-personen vergroten. Want uiteindelijk is er een cultuurverandering nodig om ’homogenezing’ te voorkomen en tegen te gaan.“
Meer weten?
Neem dan contact op met Lenneke Post.