Sorry! The information you are looking for is only available in Dutch.
Deze opleiding is opgeslagen in Mijn Studiekeuze.
Er is iets fout gegaan bij het uitvoeren van het verzoek.
Er is iets fout gegaan bij het uitvoeren van het verzoek.

Digitalisering Nederlandse gemeenten: waarom zijn er verschillen?

16 juni 2022
Steeds meer gemeenten gebruiken digitale middelen om het contact met de burger online te vergemakkelijken. Toch gaat deze ontwikkeling niet bij iedere gemeente even snel. Hoe groter en minder ‘grijs’ de gemeente, hoe meer mogelijkheden om te investeren en kenniscapaciteit te ontwikkelen, aldus innovatiewetenschapper Bram Faber.

Faber ziet vier verschillende contexten die kunnen verklaren waarom verschillen in digitalisering optreden: (1) de demografische en socio-economische context, (2) de institutionele context, (3) de politieke context, en (4) de technologische context. Samengevat geldt dat grotere, meer verstedelijkte gemeenten meer mogelijkheden hebben om te investeren en kenniscapaciteit te ontwikkelen – bij uitstek twee elementen die nodig zijn bij digitalisering. Ook lijken ouderen minder begaan te zijn met digitale middelen, waardoor de behoefte aan digitalisering bij ‘grijze’ gemeenten minder is.

Waar ICT-ontwikkelingen van oudsher vooral consequenties hadden voor de ‘achterkant’ van overheidssystemen, beïnvloeden ze tegenwoordig vrijwel alle aspecten van het contact tussen overheid en burger. Die invloed is nog altijd groeiende: steeds meer gemeenten gebruiken digitale middelen om het contact met de burger online te vergemakkelijken – een ontwikkeling die sinds de lockdowns verder in een stroomversnelling is geraakt.

Faber redeneert dat een gemeentelijke herindeling een momentum zou kunnen creëren voor het degelijk inrichten van een ICT-infrastructuur. Ook stelt hij vast dat gemeenten die al langer op Twitter zitten, het platform meer voor interactie lijken te gebruiken. Verder onderzocht Faber de rol van beleidsvrijheid op sociale media: de mate waarin uitkomsten van beleid tussen gemeenten mogen verschillen. Hij observeerde dat gemeenten op Instagram meer delen over onderwerpen met veel beleidsvrijheid, terwijl op LinkedIn juist onderwerpen met weinig beleidsvrijheid worden geadresseerd. Ook lijken beleidsterreinen waar lokale overheden meer beleidsvrijheid ervaren méér online reacties te ontlokken.

Het onderzoek van Faber schetst een veelzijdig beeld van digitalisering van informatie, dienstverlening, en online interactie. Het laat zien dat digitalisering vele verschijningsvormen kent, en dat er veel onder de oppervlakte speelt qua snelheid en qua vorm. Ook het succes van digitalisering is niet onomstreden. Het loont de moeite om de hier geschetste ontwikkelingen kritisch te blijven onderzoeken, opdat we een beter beeld kunnen vormen hoe we de beoogde publieke waarde van ICT-gebruik kunnen realiseren.