Door Silvester Draaijer, programmamanager VU Network for Teaching & Learning
Stabiele swipefunctie
Een poosje nadat ik die eerste smartphone in handen kreeg ging ik mijn iPhone minder waarderen: er kwamen andere telefoons op de markt die meer schermresolutie hadden, meer geheugen hadden en sneller waren. Of ze hadden een camera - zelfs twee of drie! En tóch goedkoper dan hun voorganger.
Kort daarna kwamen er camera’s die het niet helemaal deden. De media konden maar niet stoppen met praten over een paar batterijen die tot ontbranding kwamen, of over haperende antennes. Wat een slecht product was het toch, en wat een ondermaatse leverancier! En dat terwijl de swipefunctie nog prima functioneert.
3 manieren van technologie beleven
De situaties die ik schets zijn typisch voor de beleving van consumenten van technologische producten[1]. Die beleving verloopt op drie gebieden.
De eerste categorie van eigenschappen betreft must-be quality. Het is een basisvoorwaarde. Als aan de basisvoorwaarde van een product niet wordt voldaan is iedereen boos en teleurgesteld, ongeacht de hoeveelheid ‘wow’ of ‘goed gedaan’ die je in je product hebt gestopt. Deze must-be-eigenschap is voorwaardelijk om de andere twee eigenschappen te kunnen waarderen.
Wow-factor
De tweede categorie van eigenschappen betreft namelijk de attractive quality (wow-factor) van producten: nieuwe, slimme en verrassende functies (’Hoe hebben we ooit zonder deze functies kunnen leven?’).
De derde categorie van eigenschappen kan worden geschaard onder linear quality. Als een product meer van een bepaalde eigenschap heeft (bijv. steeds meer pixels op het scherm), wordt het door de gebruikers als beter ervaren.
Verwachtingen worden voortdurend opgeschroefd
Maar als de producten door deze competitie steeds vernieuwen en bovendien goedkoper worden, ervaar je je eerder zo geweldige product als steeds slechter. Als ontwikkelaar van producten moet je dus constant vernieuwen om positief op alle eigenschappen van hierboven te blijven scoren.
Innovatie: fijn en frustrerend
Deze waargenomen verandering van de kwaliteit van producten zorgt ervoor dat ‘innovatie’ een never-ending-proces is. Dat is fijn, want er is altijd een mooie toekomst in het verschiet. Tegelijkertijd is het ook frustrerend: je eertijds geweldige product of dienst gaat ouderwets of zelfs gebrekkig aanvoelen. En eigenlijk is dat tragisch.
Onderwijsinnovatie: lopen we achter?
Ook bij onderwijsinnovatie speelt dit. Docenten, beleidsmakers en bestuurders zijn zich vaak onvoldoende bewust van het hierboven beschreven mechanisme en roepen soms snel dat we hopeloos achterlopen op het gebied van didactiek en onderwijsinnovatie.
Mijn vraag is: is dat zo? Laat het me weten!
[1] Kano, N., Seraku, N., Takahashi, F., & Tsuji, S. (1984). Attractive quality and must-be quality. The Journal of the Japanese Society for Quality Control, 14(2), 39–48.