Oorsprong
De leerstoel is een voortzetting, combinatie en vernieuwing van de eerdere Goldschmeding leerstoel ‘Economie & Civil Society’ en de Kuyper leerstoel ‘Politieke filosofie en levensbeschouwing’. De leerstoel wordt ingesteld door de Goldschmeding Foundation voor Mens, Werk en Economie. De Stichting Dr. Abraham Kuyper Fonds heeft zich als medefinancier in dit initiatief gevoegd. De leerstoel is gevestigd binnen de afdeling Filosofie van de Faculteit der Geesteswetenschappen van de VU, met als werkgebied ‘Maatschappelijke en economische vernieuwing’. Nadrukkelijk zal ook de wisselwerking met andere faculteiten gezocht worden.
Relatie economie en menselijke bloei
Centraal staat de vraag hoe de economie van de toekomst eruit kan zien die zowel sociaal als ecologisch duurzaam is. Dit vergt grote aanpassingen van de huidige, nog steeds op onbeperkte groei gerichte economie. Deze transformatie plaats in een wereld waarin de geo-politieke en geo-economische spanningen ernstig toenemen.
Dit vergt een interdisciplinaire benadering waarin economie, politiek, psychologie en ecologie een grote rol spelen. Deze interdisciplinaire dialoog kan gevoed worden door filosofische en levensbeschouwelijke inzichten. Waarden en idealen inspireren en geven richting, maar vervolgens is er de noodzaak tot concrete transformaties te komen die mogelijkerwijs veel weerstand en spanningen oproepen.
“Gedurende de afgelopen tweehonderd jaar, en zeker in de laatste decennia, is het op veel plaatsen in de wereld gelukt door economische groei te ontkomen aan armoede”, stelt Buijs. “Het is de tijd voor een volgende fase: onze economie in balans te brengen met de natuur, menselijke waardigheid en bloei. Dat vergt nieuw economisch denken en nieuwe economische praktijken.”
Een nieuwe economie in Europa en vanuit het bedrijfsleven
De oogst van de vorige leerstoelen, tevens de start van de nieuwe leerstoel, wordt gemarkeerd door het binnenkort te verschijnen eindrapport van een omvangrijke consultatie over een nieuwe economie in Europa (zie project Maatschappelijke Consultatie). Ook is gestart met een bundel met interviews met ‘veranderaars’ uit verschillende sectoren in het bedrijfsleven, ter inspiratie en om mensen in beweging te brengen. Daarnaast gaat er aandacht uit naar vernieuwing in economisch onderwijs en beoogt de leerstoel een impuls te geven aan het maatschappelijk debat over de economie. Dat gebeurt op basis van vragen zoals: wat zien mensen als obstakels in de transitie richting een menswaardige economie en welke verhalen, begrippen en termen zijn daar dienend in? De leerstoel richt zich niet alleen op academische uitwisseling maar beoogt ook nadrukkelijk de dialoog met bedrijfsleven, civil society en politiek.
Buijs hoogleraar Maatschappelijke en Economische Vernieuwing
14 juli 2022
De Vrije Universiteit Amsterdam (VU) heeft ingestemd met de vestiging van de Goldschmeding Leerstoel Maatschappelijke en Economische Vernieuwing, mede ondersteund vanuit het Dr. Abraham Kuyperfonds. Deze leerstoel richt zich op de relatie tussen de economie en menselijke bloei, met bijzondere aandacht voor transitie-ethiek en de dialoog tussen ‘alternatief’ en ‘mainstream’ binnen het economisch denken. De leerstoel zal bekleed worden door VU-hoogleraar Govert Buijs en zal zich richten op het onderzoek naar de inspiratiebronnen, het begrippenkader en toekomstbeelden voor een samenleving met een nieuwe, meer menswaardige economie.