Who belongs in politics?
Loes Aaldering had samen met collega’s Daphne van der Pas en Angela Bos al een onderzoek opgezet over gender en mediarepresentatie in Het Jeugdjournaal. “Het onderzoek gaat over gendered political socialization, dus over hoe kinderen mannelijke en vrouwelijke stereotypes analyseren, en dan specifiek vanuit een politiek oogpunt. Eigenlijk kijken we naar de vraag: who belongs in politics?” Samuel legt uit dat politiek nog altijd wordt gezien als een erg mannelijk domein, zeker als het gaat over mediarepresentatie. “Vooral voor jonge meisjes is het belangrijk om te zien dat zij ook in de politiek passen. Tot nu toe is dat gewoon te weinig het geval geweest.”
250 afleveringen van het Jeugdjournaal
Dat mannelijke politici meer media-aandacht krijgen dan vrouwelijke politici, toonde eerder onderzoek van Van Der Pas & Aaldering al aan1, maar de data van dit nieuwe onderzoek wijst erop dat dit ook bij Het Jeugdjournaal het geval is. Allereerst hebben de onderzoekers gekeken naar hoe vaak mannelijke en vrouwelijke politici worden afgebeeld. “Om dat te doen heb ik bijna 250 afleveringen van het Jeugdjournaal gekeken.” vertelt Samuel. “Twee maanden heb ik er over gedaan. Elke keer dat een politicus genoemd werd of zelf aan het woord was heb ik dat gecodeerd.” Samuel keek naar alle afleveringen rondom verkiezingstijd van Het Jeugdjournaal tussen 1994 en 2021. In totaal waren er 710 vermeldingen of verbeeldingen van politici. “Het was eigenlijk heel leuk om te kijken, omdat het samenviel met veel interessante gebeurtenissen uit de wereldgeschiedenis. In 1994 heb je de verkiezingen van Mandela, in 2002 de moord op Pim Fortuyn. Het Jeugdjournaal gaat geen enkel onderwerp uit de weg, dus dat was ook heel mooi om te zien.“
De politicus is een man in een pak
“Het verschil tussen hoeveel mannelijke en vrouwelijke politici worden getoond is echt schrijnend. Van de 710 verschijningen gaat het om ongeveer 80% mannelijke politici. Dit wordt ook niet veel beter met de jaren. Als je alleen kijkt naar Nederlandse parlementaire politici zie je dat er over de jaren wel een toename is in hoeveel politici er worden genoemd, maar dat het aantal vrouwen procentueel hetzelfde blijft, hoewel er over deze periode veel meer vrouwen in de Nederlandse politiek zijn gaan werken.” De onderzoekers werken nog aan uitgebreidere statistische een analyse, maar een aantal zaken vallen al op in de data. “Vrouwen worden in de media vaker in verband gebracht met communal stereotypes en mannen met agentic stereotypes. Onder communal wordt verstaan dat vrouwen emotioneler en meer op de groep gericht zijn. Onder agency verstaat men het idee dat mannen rationeler, meer ego-gericht en meer machtsbelust zijn. Dat hebben we bij een aantal variabelen van ons onderzoek ook teruggezien. Daarnaast viel op dat vrouwen veel vaker in verband worden gebracht in relatie tot hun familie en hun uiterlijk. Mannen werden echter vaker genoemd in relatie tot leiderschapskwaliteiten, zowel negatief als positief.” Naast de wetenschappelijke bijdrage heeft het onderzoek ook een duidelijke maatschappelijke relevantie. “Natuurlijk wil je eerst een gelijkwaardiger mediabeeld, en je hoopt dat als gevolg daarvan alle kinderen geïnspireerd raken om een politieke carrière na te jagen.” zegt Samuel. “Kinderen hebben nog steeds het beeld dat een politicus een man in een pak is. Je hoopt dat dat beeld verandert, en dat op den duur niet alleen het beeld, maar ook de daadwerkelijke samenstelling van parlementen verandert.”
Neem de tijd
Samuel begon zijn onderzoeksstage om af te tasten of hij onderzoek doen nou wel echt bij hem paste. “Voor mij is het een bevestiging geweest dat ik het echt heel leuk vind om te doen. Niet alleen het werk zelf, maar ook de mensen op de afdeling. Het is een hele leuke sfeer en gaf me erg veel energie. Ik ben zelf helemaal niet zo begaan met statistisch onderzoek, maar om nu mijn eigen dataset gemaakt te hebben en daar zelf mee aan de slag te gaan geeft echt een kick! Ik heb dus op basis hiervan ook echt wel besloten dat ik een onderzoeksmaster wil doen. Waarschijnlijk Societal Resilience of Sociale Psychologie aan de VU. Als het kan zou ik een PhD ook heel vet vinden, maar eerst maar een master doen.” Samuel is blij dat hij een jaar heeft genomen om te ontdekken wat hij leuk vond voordat hij aan een master begon. “Ik heb best wel lang over mijn Bachelor gedaan en had altijd heel erg het idee dat ik te laat was. Maar ik denk dat je jezelf gewoon tijd moet gunnen. Als je twijfelt, neem dan tussen je Bachelor en je Master wat tijd om verschillende dingen uit te proberen, dan weet je zeker dat je de goede kant op gaat.”
(1) Van Der Pas, D., & Aaldering, L. (2020). Gender differences in political media coverage: a meta-analysis. Journal of Communication, 70(1), 114-143. https://doi.org/10.1093/joc/jqz046