Wat is activerend blended onderwijs?
Activerend blended onderwijs gaat in eerste instantie om activerend onderwijs: studenten moeten hun kennis en vaardigheden, op basis van voorgaande kennis, actief construeren. Het is namelijk zo dat hoe actiever je kennis opdoet, hoe dieper het leerproces is en hoe beter je het onthoudt en in praktijk kan brengen. We zijn daarom actief bezig met allerlei didactische werkvormen die activering bewerkstelligen. De FSW ziet blended learning daarbij als ondersteuning van actief leren.
Kan je iets vertellen over die didactische werkvormen?
We hebben in ons onderwijs verschillende activerend onderwijswerkvormen: Team-based learning, Case-based learning en transdisciplinaire onderwijs. Team-based learning houdt in dat studenten de inhoud van hun vakken eerst zelf bestuderen en proberen dit zich eigen te maken en vervolgens samen de stof verwerken en dus van elkaar leren. Deze didactische werkvorm wordt bij de bachelorstudie Communicatiewetenschappen gebruikt. Om Team-based learning goed te laten verlopen, moeten studenten ten eerste goed voorbereid naar de colleges komen, dat wil zeggen artikelen lezen, kennisclips bekijken en soms opdrachten maken. De studenten krijgen vervolgens een individuele toets over de inhoud van de colleges. Zo kunnen ze meteen de kennis die ze hebben opgedaan testen. Daarna krijgen ze dezelfde toets, maar dan is het de bedoeling dat ze deze samen met hun groepje maken. Bij het maken van de toets helpen de studenten elkaar om de stof beter te begrijpen. Soms is het beter om van medestudenten iets uitgelegd te krijgen dan van experts -die weten namelijk soms niet waar ze moeten beginnen! Door van elkaar te leren stijgt de prestatie van de groep in zijn geheel. Tenslotte krijgen ze een corrective lecture: alle heikele punten die uit de groepstoets naar voren komen, worden besproken. Na deze corrective lecture gaan studenten in dezelfde groepjes de kennis toepassen op specifieke casussen. Dat gaat aan de hand van multiple choice vragen waarbij geen 100% goed antwoord bestaat, dus door middel van discussie moet het beste antwoord gekozen worden of andersoortige opdrachten. De afsluiting bestaat uit het waarderen van je eigen bijdrage aan de groep. Het voordeel is dat studenten nu goed voorbereid zijn en actief meedoen aan die colleges. Doe je dat namelijk niet, dan is het tempo van de vakken niet te volgen.
Kan je iets meer vertellen over Case-based learning?
Ja, bij case-based learning worden authentieke casussen gebruikt die in groepjes worden besproken. Daarbij worden video’s en digitale ondersteuningsmaterialen ingezet, die op Canvas staan. Studenten werken aan een levensechte casus, duiken de literatuur in om de casus te analyseren en vragen over de casus te beantwoorden. Het doorwerken van de casus gebeurt in kleine groepjes. Die casussen worden in de colleges besproken waarbij de docent verdiepende vragen stelt, die alleen beantwoord kunnen worden als de casus goed is bestudeerd. Als dit niet het geval is, is het de bedoeling dat het college stopt. Zo leren studenten omgaan met het presenteren van casussen in de veilige omgeving van het college in plaats van met stakeholders. We hebben ook transdisciplinair onderwijs, dan wordt er bij sommige vakken juist wel samengewerkt met stakeholders van buiten de VU. Deze stakeholders komen met opdrachten voor de studenten, zodoende leren de studenten meteen waarom hun kennis relevant is, wat motiverend werkt. Ook leren ze hoe ze hun kennis kunnen kneden naar de vraag. Daarbij worden ook andere vaardigheden geoefend, zoals communicatie met stakeholders buiten de universiteit, empathisch luisteren, en onderzoeksvragen aanpassen. Ze moeten ook echt iets te presenteren hebben aan de stakeholder, er hangt iets van af, en je weet nooit hoe een stakeholder reageert. Soms reageert de stakeholder slechts op de oplossing en soms wordt er samengewerkt met de stakeholder aan een oplossing.
Hoe wordt ondersteuning geboden, per vak of per opleiding?
We hebben een Blended learning-team dat zich ook richt op activerend onderwijs. We gebruiken de Kwaliteitsgelden om vakken echt te vernieuwen en activerend en blended te maken. We weten zeker van deze docenten dat ze er tijd voor hebben omdat dat ingeroosterd is. Als docenten geen ontwikkeltijd krijgen, s kan het blended team ook niet helpen. De vakken die worden aangepast zijn gekozen door de opleidingsdirecteuren. Daarnaast is op verzoek van de Gemeenschappelijke Vergadering (GV) 40.000 euro gereserveerd voor docenten met innovatieve plannen voor hun vak. Veel (junior)docenten hebben fantastische, vernieuwende ideeen en zo kunnen zij ook de gelegenheid krijgen hun ideeën uit te voeren. Zodoende is er ruimte voor enthousiasme en inspiratie van docenten.
Zijn er knelpunten?
Onderwijs ontwikkelen is een proces, het is niet meteen de eerste keer bingo. Er wordt geëxperimenteerd en gefinetuned, ik zie dat niet als fouten maken. Uiteindelijk hebben docenten tijd gekregen, maar soms word je gedurende het jaar “ingehaald” door andere ontwikkelingen, zoals de aanpassingen die Covid-19 teweegbracht. Dan hebben mensen bijvoorbeeld geen tijd om zowel alles online aan te bieden als direct activerende technieken in te zetten.
Waar zijn jullie trots op?
We zijn trots op veel van onze opleidingen! Het is fantastisch dat sommige opleidingen het avontuur met Team Based Learning aangaan, andere opleidingen creëren een echte gemeenschap door allerlei bindende activiteiten te organiseren, en er zijn vakken waarin studenten zelf lastige onderwerpen uit moeten leggen op film. Eigenlijk is er teveel om op te noemen. Extra interessant is als een heel curriculum activerend wordt gemaakt, zoals bij de bacheloropleiding Sociologie. Er is nu een heel mooie didactische lijn ontwikkeld die case-based en transdisciplinair is. Je ziet dat het loont een heel curriculum aan te pakken! Het is mooi als afzonderlijke vakken de mogelijkheid krijgen om zich te ontwikkelen, maar zodra een leerwijze toegepast wordt op een heel curriculum zet je echt de toon. Dan wordt de cultuur: je komt voorbereid naar de colleges! Heus wel een keer niet, maar het is niet meer de standaard om onvoorbereid te komen. Dus kan een heel curriculum op de schop genomen worden? Doe dat dan, want dan verander je de cultuur. We zijn in september van start gegaan en de eerste ervaringen zijn positief!