Tijdens bevolkingsonderzoeken naar baarmoederhalskanker worden vrouwen bij elk vermoeden van een afwijking doorverwezen voor een baarmoederhalsbiopsie. Hierbij wordt een klein stukje weefsel uit de baarmoederhals verwijderd en ter analyse naar het lab gestuurd. Het onderzoek is duur, tijdrovend en kan pijnlijk zijn voor de patiënt, zowel lichamelijk als psychologisch. Meer dan de helft van die biopsieën blijkt uiteindelijk negatief, wat betekent dat er nooit sprake is geweest van kanker.
Een ‘filter’ in het screeningsproces
Binnen het project DIADELPH (ook bekend als 2SIGNAL) werkt een team van onderzoekers aan de Vrije Universiteit Amsterdam, waaronder Davide Iannuzzi (hoogleraar Biofotonica & Medische Beeldverwerking) en zijn voormalige PhD student Luca Bartolini, aan een endoscoop die de baarmoederhals in beeld kan brengen via een snelle, kosteneffectieve en niet-invasieve aanpak. Dit apparaat verkrijgt twee bekende indicatoren van (pre)cancereuze laesies: een 3D-beeld van de baarmoederhals en de stijfheid ervan. De nieuwe endoscoop zou kunnen fungeren als ‘filter’ in het screeningsproces, waardoor onnodige biopsieën kunnen worden verminderd door (pre)cancereuze laesies in een eerder stadium uit te sluiten. Daarnaast kan het apparaat ook de ideale bemonsteringslocatie voor de biopsie voorstellen als een biopsie noodzakelijk wordt geacht.
"Ons medische apparaat kan de kwaliteit van leven verbeteren van miljoenen vrouwen die deelnemen aan bevolkingsonderzoeken voor baarmoederhalskanker en de fysieke, psychologische en financiële kosten voor hen en de samenleving verminderen.", vertelt Bartolini, de postdoctoraal onderzoeker bij VU Amsterdam en mede-uitvinder van de techniek, over het project in deze video.
Van concept naar een marktrijp product
Het lichamelijk onderzoek dat toegankelijk is met de nieuwe endoscoop zou gynaecologen kunnen helpen bij het stellen van nauwkeurigere diagnoses. Iannuzzi: “We hebben al een prototype voor dermatologische analyse ontwikkeld. Met deze onderzoeksbeurs gaan we de zakelijke kansen analyseren en alle stakeholders in beeld brengen die nodig zijn om van een proof-of-concept naar een marktrijp product te gaan. Hierbij werken we samen met een team van natuurkundigen, ingenieurs, artsen en business developers.” Naast de Proof of Concept grant, heeft Iannuzzi voor het project DIADELPH ook een Take-off grant ontvangen van de Nederlandse wetenschapsfinancier NWO.
In 2020 keerde de ERC in totaal 166 Proof of Concept grants uit aan wetenschappers uit 21 verschillende landen. Vier grants daarvan gingen naar VU-wetenschappers.
Afbeelding: animatie prototype DIADELPH