Plotseling schreven alle kranten over het metaverse: een nieuw soort internet, als web van driedimensionale ruimtes, waarin ‘echte’ en ‘virtuele’ wereld in elkaar overlopen, middels virtual reality en augmented reality. Althans, dat is het idee. Tot nu toe is het nog een toekomstvisioen, een hype.
Voor wie in digitale innovatie geïnteresseerd is dit een bekend patroon: nieuwe ontwikkelingen buitelen over elkaar heen: eerst cloud computing en internet of things, daarna block chain, AI, en digital twins, en nu dus het metaverse. Wat betekent dat voor onderzoek en onderwijs over digitale innovatie? Al deze ontwikkelingen zijn machtig interessant, maar het gaat er niet om achter elke hype aan te rennen. Het is belangrijker om naar onderliggende theoretische principes te kijken waarmee een nieuwe ontwikkeling geanalyseerd kan worden, om onderliggende patronen te zien, en oog te krijgen voor de voorwaarden en processen voor de effectieve toepassing van technologie. Daarom richten we ons op theoretische concepten en ideeën die op meerdere digitale ontwikkelingen toepasbaar zijn.
Eén zo’n theoretisch idee dat helpt om digitale ontwikkelingen te begrijpen is het platform ecosysteem. Digitale producten bestaan vaak uit een kern – een platform – waarmee een ecosysteem van onafhankelijke ontwikkelaars in staat wordt gesteld om aanvullende producten te ontwikkelen. Bijvoorbeeld: besturingssystemen van smartphones, zoals iOS en Android, bieden ontwikkelaars de mogelijkheid om apps te ontwikkelen. Geen app zonder smartphone, en door de apps krijgt een smartphone meer waarde. Hoe meer complementaire producten het ecosysteem ontwikkelt, hoe waardevoller een platform is voor gebruikers; hoe meer gebruikers een platform heeft, hoe interessanter het wordt voor ontwikkelaars van complementaire producten. Zo ontstaat – bij succesvolle platformen – een spiraal van zelfversterkende “netwerk effecten”. Vaker gebeurt dat een platform niet van de grond komt omdat er geen complementaire producten worden ontwikkeld.
Zoiets geldt dus ook voor het metaverse. Facebook/Meta zal afhankelijk zijn van andere ontwikkelaars voor het vullen van die 3D wereld. Wie gaat zich verbinden met Meta’s metaverse? Hoe wordt dat mogelijk en aantrekkelijk gemaakt? En zal dat Metaverse los staan van het metaverse van Microsoft? Worden dit gesloten ecosystemen, open ecosystemen, of onderling verbonden ecosystemen? Het is moeilijk om te voorspellen, maar theorie over platform ecosystemen geeft aan wat kritische punten zijn om op te letten.
Nog zo’n thema: de inbedding van technologie in dagelijkse praktijken. Om technologie effectief te laten zijn in organisaties, moet die technologie worden ingepast in werkpraktijken en veranderen die werkpraktijken vaak op een onvoorspelbare manier. Het gaat niet louter om de eigenschappen van de technologie zelf, of mensen die al dan niet weerstand tegen verandering hebben, maar of die technologie kan worden ingepast in werkpraktijken. Om daar zicht op te krijgen moet je als een socioloog kijken naar het web van praktijken in organisaties.
Wordt het dus wat met de Metaverse? Wordt Meta de spin in dat web? Of gaat Microsoft dat web weven en ons erin vangen? Niemand heeft een glazen bol. Maar theorie over digitale innovatie biedt wel een bril om scherper te kunnen kijken.
Auteur: Prof. dr. ir. Hans Berends
(Hans Berends verzorgt binnen de Deeltijd Master of Science in Business Administration de specialisatie Digital Business & Innovation)
Digitale innovatie: hypes of onderliggende principes?
Deze website maakt gebruik van cookies
Lees volledige tekstU kunt alle cookies accepteren of per cookie-categorie uw voorkeur instellen. U kunt uw keuze later altijd veranderen door de cookies uit uw browser te verwijderen. De VU en anderen gebruiken cookies voor: 1) analyse gebruik website; 2) website personalisatie; 3) koppelingen met sociale media netwerken; 4) tonen relevante advertenties. Meer informatie over de cookies die wij gebruiken
Deze website maakt gebruik van cookies
U kunt alle cookies accepteren of per cookie-categorie uw voorkeur instellen. U kunt uw keuze later altijd veranderen door de cookies uit uw browser te verwijderen. De VU en anderen gebruiken cookies voor: 1) analyse gebruik website; 2) website personalisatie; 3) koppelingen met sociale media netwerken; 4) tonen relevante advertenties. Meer informatie over de cookies die wij gebruiken
Cookie-voorkeuren
U kunt alle cookies accepteren of per cookie-categorie uw voorkeur instellen. U kunt uw keuze later altijd veranderen door de cookies uit uw browser te verwijderen. Meer informatie vindt u in de cookieverklaring.
Persoonlijke instellingen: