Desmond Tutu ontving de Nobelprijs voor de Vrede in 1984 voor zijn religieus geïnspireerde anti-apartheidsactivisme. Na zijn pensionering als aartsbisschop van Kaapstad werd hij voorzitter van de Waarheids- en Verzoeningscommissie, die in 1995 werd geïnstalleerd door de eerste democratisch verkozen president van Zuid-Afrika, Nelson Mandela. In het post-apartheid Zuid-Afrika hield Desmond Tutu een kritisch oog op de nieuwe 'powers that be' en spaarde hen ook niet. Zijn aanhoudend optimisme voor mogelijkheden tot verandering en zijn aanstekelijke gevoel voor humor maakten hem geliefd over de hele wereld.
Vrije Universiteit Amsterdam is dankbaar dat aartsbisschop Desmond Tutu in 2008 bereid was beschermheer te worden van het naar hem genoemde programma, dat specifiek gericht is op het opbouwen van academische relaties met Zuid-Afrikaanse universiteiten via de zes Desmond Tutu leerstoelen, de gezamenlijke PhD's, en het bredere SAVUSA programma. Sinds de eerste SAVUSA-promovendus in 2014 van Jacob Meiring, opgeluisterd door Tutu's aanwezigheid, volgden en volgen nog vele Zuid-Afrikaanse promovendi.
Vrije Universiteit Amsterdam heeft belangrijke lessen getrokken uit 'The Arch'. Ten eerste heeft Tutu's gedachtegoed ons geïnspireerd om inclusiviteit te benadrukken, of het nu gaat om religie, politiek, ras, geslacht, seksualiteit, soort, etc - kwesties die mensen en samenlevingen zo gemakkelijk verdelen en ook voor de Vrije Universiteit een uitdaging zijn geweest. Zijn oecumenische geloof, sterk geloof in waarden als 'ubuntu' - ik ben, omdat wij zijn - en lessen als 'er is geen toekomst zonder vergeving' - maakten van hem een voorvechter van inclusiviteit.
Vrije Universiteit Amsterdam zal Desmond Tutu's intellectuele nalatenschap blijven eren door middel van een reeks activiteiten met en reacties op initiatieven van Zuid-Afrikaanse universiteiten.
Wij wensen de familie sterkte en troost in deze droevige dagen. Mogen zij de emotionele steun voelen van zoveel mensen wereldwijd die geïnspireerd werden door Desmond Tutu's visie en voorbeeld.