VU-hoogleraar Ruard Ganzevoort en decaan: “Als faculteit zijn we trots op de bijdrage die we aan dit belangrijke project mochten leveren. Om mensen van nu verbinding te laten krijgen met de heilige teksten van lang geleden, is diepgaande kennis nodig van taal en context, maar ook van hoe moderne lezers daarmee omgaan. Mede dankzij dit project blijft de bijbelvertaling in alle opzichten up to date.”
Herziening vertaling noodzakelijk
De Nederlandse taal, de doelgroepen waarvoor een bijbelvertaling functioneert en de (bijbel)wetenschap zijn voortdurend in ontwikkeling. Herziening van bijbelvertalingen is daarom onvermijdelijk. Ilse Visser (VU-alumna Bijbelvertalen): “Maar die van de NBV21 was wel uniek. Ik ken wereldwijd geen project waarbij zoveel input van bijbellezers beschikbaar was en ook serieus genomen werd; voordat het project begon was er al een dossier van zo’n 3500 opmerkingen van kritische bijbellezers. Die lezersbetrokkenheid maakt je als vertaalteam extra scherp en alert op eventueel eigen blinde vlekken. Het resultaat? Wat mij betreft is de NBV21 een van de meest weloverwogen vertalingen van dit moment.”
Vertaalproces
Iedere vers van de NBV21 werd getoetst aan de brontekst en alle (duizenden) opmerkingen die sinds 2004 op de bijbelvertalingen waren binnengekomen en verzameld werden meegewogen. De begeleidingscommissie toetste het werk, nam alle wijzigingen door en sprak zich uit over de grote vertaalkwesties en dilemma’s die voorbijkwamen. In totaal werden er zo’n 12.000 wijzigingen in de vertaling doorgevoerd. Het punt dat sinds het verschijnen van de NBV in 2004 de meeste kritische reacties opriep, de zogenaamde ‘eerbiedskapitalen’ (die in 2004 afschaft werden, maar nu weer ingevoerd zijn) zorgde ook nu voor een discussie. Het werk had tot doel om de kwaliteit en de bruikbaarheid van de vertaling te versterken.
Vertaalproces levert ook onderwijs
Gedurende het project werd verschillende malen een gastcollege voor VU-studenten verzorgd door vertaalteam, ook volgden enkele studenten een stage binnen het revisieproject. In 2019 werd over de vertaling van sarx in de brieven van Paulus – wellicht de meest ingewikkelde vertaalkwestie van het hele project – een studiemiddag gehouden aan de VU. Op al deze manieren leverde de VU een belangrijk aandeel in de academische inbedding van dit belangrijke project.
Minor Bijbelvertalen
De faculteit biedt de minor Bijbelvertalen aan. Het is ook mogelijk een track Bible Translation te volgen in de 1-jarige opleiding “Exploring a Discipline” of in de 2-jarige Research MA. Contact hiervoor VU-hoogleraar Willem van Peursen via w.t.van.peursen@vu.nl.
Verder lezen
Interview met VU-alumna Ilse Visser
Interview met VU-student Erwin Matzier