Verdediging van de dissertatie door D. Berjani

Promotie School of Business & Economics

Promotor:

• prof.dr.ir. J.C. van Burg

Copromotor:

• dr. J.K. Verduijn

De promotie is tevens online te volgen 

Ondernemerschap heeft óók een sociaal aspect heeft van toegevoegde waarde

Wie beleidsmakers en economen over ondernemerschap hoort praten, merkt dat het narratief altijd gericht is op het scheppen van werkgelegenheid, scherpe concurrentiestrijd en welvaartsstijging. Dit is een beperkt en vertekend beeld, concludeert organisatiewetenschapper Dillon Berjani, die in zijn onderzoek laat zien dat ondernemerschap ook een sociaal aspect heeft dat van toegevoegde waarde kan zijn voor gemarginaliseerde groepen in de samenleving.

Berjani snapt dat politici ondernemerschap graag als de oplossing zien om banen te scheppen of oude staatsbedrijven nieuw leven in te blazen. Zelf groeide hij op in Kosovo waar aan het einde van de oorlog in 1999 er stappen werden gezet voor een transitie van een communistisch systeem naar een neoliberaal systeem en ondernemers een grote rol toebedeeld kregen in de opbouw van hun land. Wat hij niet begrijpt is waarom dezelfde politici ondernemerschap niet aangrijpen om sociale kwesties als armoede, migratie en marginalisering op te lossen.

Ambacht
Eén van de grootste gemarginaliseerde groepen in de Kosovaarse samenleving waren de ambachtslieden, met name traditionele kleermakers. Voor de oorlog hadden ze een vast inkomen en werd hun ambacht hoog gewaardeerd. Na de oorlog verloren ze in het neoliberale systeem al hun zekerheden en kregen ze ook nog eens te maken met nieuwe concurrenten die veel goedkoper en via machines veel meer kleding konden produceren.

Berjani richtte tijdens zijn onderzoek zijn aandacht op het lokale familie- en kledingbedrijf Purple Muse en zag hoe deze kleine onderneming de sociale problemen binnen de Kosovaarse ambachtssector succesvol aanpakte met een doelgerichte maatschappelijk verantwoorde ondernemingsstrategie: werknemers belonen met een goed salaris en hun ambacht weer het aanzien geven van voor de oorlog door kwalitatief duurzame wollen kleding op de markt te promoten. “Deze vorm van sociaal ondernemerschap leidde zelfs tot een zekere mate van emancipatie waarbij de ambachtslieden hun waardigheid en hun beroepsidentiteit hadden terugveroverd”, aldus Berjani.

Realisme
Berjani is overigens realistisch. “Ondernemerschap moet niet als iets gezien worden dat alle maatschappelijke problemen op kan oplossen. Maar we moeten tegelijkertijd ook niet onze ogen voor de negatieve aspecten ervan sluiten of bagatelliseren. Elk bedrijf met een sociale missie kan een sociale impact realiseren. Dat kan positief maar ook negatief zijn. Tesla bijvoorbeeld is geen sociale onderneming, maar heeft wel met zijn elektrische autoproductie een positieve impact op het milieu. Maar als het haar werknemers slecht betaald, dan zijn ze negatief bezig.”

“Het is daarom van belang”, zegt Berjani, “dat we wel begrijpen wat ondernemerschap betekent en niet alleen de huidige macro-economische definitie hanteren, maar ook blijven bestuderen hoe het proces werkt en hoe het de samenleving in de meest ruime zin beïnvloedt. Als we dat niet begrijpen, kunnen we het begrip ondernemerschap nooit op een zeer efficiënte manier gebruiken.”

Meer informatie over het proefschrift