Verdediging van de dissertatie door T. van der Leer

Faculteit Religie en Theologie

Promotoren:

• prof.dr. E.A.J.G. van der Borght 
• prof.dr. P.M. Wisse

Meer informatie over het proefschrift

De promotie is tevens online te volgen via http://www.youtube.com/VUBeadlesOffice

“Believers Churches” enige kerkvorm zonder richtlijnen van bovenaf

Believers Churches - een ander kerktype dan de bekende katholieke en protestantse kerk - hebben een eigen aard met een aantal bepalende kenmerken die zich onderscheiden van andere kerken. Zo ligt de nadruk op vrijwillige toetreding tot een plaatselijke kerk die bestaat uit vrijwillig toegewijde gelovigen, die samen de Bijbel uitleggen en steeds weer met elkaar op zoek gaan naar wat God wil, en die door de manier waarop ze een samengebonden gemeenschap vormen het Evangelie proberen zichtbaar te maken. Omdat Believers Churches niet vastzitten aan een bepaalde vorm, is dit type kerk flexibel en kan het ook kenmerken van andere kerken integreren. Dit blijkt uit het promotieonderzoek van Teun van der Leer.

Geen richtlijnen van bovenaf

De zogenaamde "Believers Churches" ontstaan meestal van onderaf door gelovigen die zich aan Christus en elkaar verbinden. Zij hebben vaak geen helder afgebakende gestalte of leer. Van der Leer: “De aanleiding voor mijn onderzoek was de wens om de typische kenmerken van dit kerktype in kaart te brengen, zodat het beter bij kan dragen aan het oecumenische gesprek over de kerk.” 

Deze vorm is een kerk met elkaar en voor elkaar, zonder richtlijnen van bovenaf. Men wil kerk zijn in, en door de Geest van Jezus. Van der Leer: “Het is niet zo dat andere kerken dit niet willen, maar de combinatie van deze kenmerken, de consequente keuze om altijd vanuit het grondvlak te denken en open te staan voor verandering, leiden tot de eigenheid van dit type.”

Kerken hoeven elkaar niet te bevechten

Het onderzoek van Van der Leer kan helpen om duidelijk te maken dat er meerdere kerktypen zijn, die elkaar niet hoeven uit te sluiten, maar elkaar kunnen aanvullen. Kerken hoeven elkaar niet te bevechten; ze hebben meer gemeenschappelijk dan wat ze verdeelt. Van der Leer: “Ik pleit voor de bereidheid om de eigenaardigheden van je eigen kerktype op te offeren omwille van toenadering en eenheid.”

Meer wederzijds begrip

Een van de oplossingen hiervoor is dat je elkaars doop erkent. Dat is lastig omdat de andere kerktypen overwegend de zuigelingendoop praktiseren, waardoor je als het ware geboren wordt in de kerk, terwijl de "Believers Churches" pleiten voor de geloofsdoop, zodat de doop het moment markeert dat je zelf bewust kiest voor het geloof. “Mijn pleidooi is dat we elkaar daarin de ruimte geven zonder elkaar uit te sluiten, omdat de doop niet van ons is, maar van Christus”, aldus Van der Leer.